Onderzoek SERV toont aan: minder zelfstandige ondernemers met werk-privécombinatie problemen
37,8% van de zelfstandige ondernemers worden in 2023 geconfronteerd met werkstressklachten. Uit de analyse van SERV blijkt dat de vijf onderzochte werkbaarheidsrisico’s de kans op werkstressklachten verhogen, maar dat werkdruk het meest ernstige risico vormt.
Waarover gaat het?
Werkbaar werk is werk waarvan je niet overspannen of ziek wordt, dat boeiend en motiverend is, kansen biedt op bijblijven/bijleren en voldoende ruimte laat voor gezin en privéleven. Dit wordt door een grootschalige en herhaaldelijke schriftelijke peiling bevraagd bij werknemers en zelfstandige ondernemers, namelijk de Vlaamse Werkbaarheidsmonitor.
In het recente (april 2024) SERV rapport ‘Wat maakt werk werkbaar voor zelfstandige ondernemers?’ wordt voor de zelfstandige ondernemers onderzocht in welke mate werkbaar werk samenhangt met risico’s in hun arbeidssituatie.
Werkbaar werk wordt geoperationaliseerd aan de hand van vier mogelijke werkbaarheidsknelpunten: werkstress (psychische vermoeidheid), motivatie (welbevinden in het werk, werkbetrokkenheid), leermogelijkheden en werk-privébalans.
Ze berekenen daarbij het aandeel zelfstandige ondernemers dat respectievelijk werkstressklachten, motivatieproblemen, onvoldoende leermogelijkheden en een onevenwicht in de werk-privécombinatie rapporteert.
In 2023 bedraagt dit aandeel:
- 37,8% voor werkstressklachten
- 9,9% voor motivatieproblemen
- 2,7% voor onvoldoende leermogelijkheden
- 29,8% voor problemen in de werk-privécombinatie
Conclusies
Het aandeel zelfstandige ondernemers dat werkstressklachten rapporteert, is ten aanzien van 2007 nagenoeg gelijk gebleven. Dit is ook zo voor motivatieproblemen. Het aandeel zelfstandige ondernemers dat zich in een problematische situatie bevindt op het vlak van leermogelijkheden en werk-privécombinatie is afgenomen in 2023 t.o.v. de nulmeting in 2007.
Bevindingen werk – privécombinatie meer in detail
Geen ondernemer is gelijk, en verband met de werk-privé combinatie komen de onderzoekers dan ook tot de volgende bevindingen:
- Het aandeel zelfstandige ondernemers met een onevenwicht in de werk-privécombinatie neemt vanaf 50 jaar significant verder af met de leeftijd. Hoe hoger de leeftijd, hoe lager de odds ratio voor onevenwicht in de werk-privécombinatie.
- Ook naar opleidingsniveau zien we dat hoger geschoolden een iets kleinere kans hebben op een onevenwichtige werk-privébalans in vergelijking met hun kortgeschoolde collega’s (en dit onder controle van de andere achtergrondvariabelen).
- Naar gezinssituatie stellen we vast dat, t.o.v. de alleenstaande zelfstandige ondernemers zonder kinderen, de zelfstandige ondernemers met partner en kinderen een grotere kans hebben op een onevenwicht in de werk-privécombinatie.
- Zelfstandige ondernemers met personeel hebben een hogere kans op een onevenwicht in de werk-privécombinatie dan zelfstandige ondernemers zonder personeel.
- Zelfstandige ondernemers die reeds langer actief zijn hebben een grotere kans op een onevenwicht in de werk-privécombinatie dan zij die recenter actief zijn. De kansverhouding ‘problematisch/niet-problematisch’ voor starters is 0,75 keer deze van zelfstandige ondernemers die reeds langer actief zijn. De verschillen naar niveau van toekomstige activiteit zijn beperkt. Zelfstandige ondernemers die een sterke groei van hun activiteit verwachten lopen een iets hoger risico op problemen in de werk-privé-balans.
En nu?
Hoe kan je nu met deze kennis aan de slag om in te zetten op de kwaliteit van het werk in jouw organisatie? Op de website www.werkbaarwerk.be vind je allerhande behapbare tips die jou op weg zetten. Wil je bv. via taakvariatie en autonomie inzetten op de motivatie in jouw team? Lees dan deze tips.
Meer weten? Download het SERV onderzoek hier
Hoe het volgens de Werkbaarheidsmonitor anno 2023 gesteld is met het werkplezier, de leerkansen, motivatie en werk-privébalans in Vlaanderen is al bekend.
In april 2024 publiceerde de SERV (Stichting Innovatie & Arbeid) twee nieuwe rapporten die dieper ingaan op deze resultaten. Ze werpen een licht op de factoren uit de arbeidssituatie die een invloed uitoefenen op de kwaliteit van het werk. Inzicht in de relatieve invloed van deze kenmerken kan je gidsen in het opzetten van acties om de werkbaarheid van de jobs te verhogen.
Het eerste rapport spitst zich toe op de werkbaarheid van de jobs van Vlaamse werknemers. Hierin lees je de analyse van de mate waarin werkdruk, emotionele belasting, taakvariatie, autonomie, fysieke belasting en ondersteuning door de direct leidinggevende een effect hebben op de vier werkbaarheidsknelpunten.
In het tweede, gelijkaardige rapport ligt de focus op de werkbaarheid van het zelfstandig ondernemerschap in Vlaanderen. De factoren die hier in kaart gebracht worden zijn: werkdruk, emotionele belasting, taakvariatie, fysieke belasting en het gemiddeld aantal gewerkte uren per week.
Bron: SERV
Lees ook :
