Werken met freelancers: flexibiliteit en verantwoordelijkheden in een complex juridisch kader

Freelancers bieden bedrijven de mogelijkheid om op een flexibele manier expertise in te schakelen. Maar hoe zorg je ervoor dat deze samenwerking soepel verloopt binnen het Belgische juridische kader?

Definitie – de correcte omschrijving van freelance werk

Freelancers zijn werkenden die actief zijn onder het sociaal statuut van zelfstandige. Dit houdt in dat ze via een aannemingsovereenkomst zich verbinden tot het presteren van een bepaalde opdracht tegen een bepaalde prijs, waarbij de aannemer het werk zal uitvoeren voor de opdrachtgever. Specifiek betreft het een dienstverleningsovereenkomst (verschaffen van een dienst of verlenen van werk).

Welke voornaamste wet(ten) en regelgeving(en) bepalen deze vorm van extern werk in België?

Burgerlijk Wetboek
Wetboek economisch recht	info.eco@economie.fgov.be
Wetboek van Vennootschappen en verenigingen	info.eco@economie.fgov.be
Fiscaliteit (Inkomstenbelasting – Vennootschapsbelasting/BTW)	https://financien.belgium.be/nl/ondernemingen
Sociale zekerheidswetgeving	http://www.rsvz.be/
Verzekeringen	https://www.assuralia.be/nl/home

Wat deze wet(ten) en regelgeving(en) inhouden

Burgerlijk Wetboek: algemene bepalingen verbintenissen an aanneming – transparantie en informatieverplichting dienstverlener – lastgeving en bewaargeving – …
Wetboek economische recht: verplichtingen ondernemingen en hoe op te richten – kruispuntbank voor ondernemingen – voorwaarden voor uitoefenen van bepaalde beroepen – voorwaarden verkoop diensten/goederen – intellectuele eigendomsrechten – bescherming ondernemingen – voeren van boekhouding – marktpraktijken
Wetboek van vennootschappen en verenigingen regelt de verschillende vormen waaronder je als onderneming (ook als zelfstandige) in België economisch actief kan zijn.
Fiscaliteit: Inkomstenbelasting voor eenmanszaak en Vennootschapsbelasting bepalen de regels op het valk van belastingen en BTW wetgeving voor zover btw-belastingplichtige (er zijn immers uitzonderingen)
Sociale Zekerheidswetgeving: regelt sociaal statuut (aansluiting sociaal verzekeringsfonds,…) sociale bijdragen in functie van categorie zelfstandige, Limosa, ….
Verzekeringen: sommige verzekeringen zijn verplicht (brandverzekering, arbeidsongevallenverzekering, burgerlijke aansprakelijkheid voor voertuigen; beroeps – aansprakelijkheidsverzekering)
GDPR wetgeving: privacywetgeving persoonsgegevens

Hoe is voor freelance werk de samenwerking tussen partijen contractueel geregeld?

A/ tussen opdrachtgever – bureau of platform (indien van toepassing)

Dienstverleningsovereenkomst voor presteren van diensten/werk

B/ tussen bureau of platform – werkende

Bureau en werkende : dienstverleningsovereenkomst voor presteren van diensten/werk

C/ tussen werkende – opdrachtgever

Afhankelijk van situatie.
Indien rechtstreeks contact ontstaat er een dienstverleningsovereenkomst tussen werkende en opdrachtgever.
Indien samenwerking met bureau is er geen contractuele relatie tussen werkende en opdrachtgever.

Hoe is voor deze vorm van externe arbeid de operationele samenwerking tussen opdrachtgever (gebruiker) – bureau – werkende geregeld? Wie is waarvoor verantwoordelijk, cq. aansprakelijk?

V = verantwoordelijk en/of A = aansprakelijk

	Opdrachtge- ver	Bureau/plat- form	Werkende	Uitzonderingen mogelijk? Ja/ Nee
Contracteren van de werkende	V/A	V/A	V/A
Gezag & toezicht over de werkende			V/A
Registreren van de prestaties van de werkende	V/A	V/A	V/A
Verwerken van de prestaties van de werkende	V/A	V/A	V/A
Facturatie van prestaties van de werkende aan de opdrachtgever		V/A	V/A
Bepalen van de vergoeding van de werkende		V/A	V/A
Toekennen van aanvullende voordelen, (laptop, wagen, bonusregeling e.d.) voor de werkende	V/A
Voorzien in een onkostenvergoeding voor de werkende			V/A
Uitbetalen van de werkende voor prestaties	V/A	V/A
Betaling van de werkende voor niet- gepresteerde uren (bijvb. feestdagen, ziekte, …)			V/A
Bijdrage sociale zekerheid & belastingen werkende			V/A
Melden van afwezigheid van de werkende (bijvb. door ziekte)	V/A	V/A	V/A
Verzekeren voor schade aan de werkende door een werkongeval			V/A
Vervanging van de werkende		V/A
Aansprakelijkheid in geval van schade aan derde			V/A
Geven van instructies m.b.t. veiligheid & gezondheid	V/A
Privacy (GDPR)	V/A	V/A	V/A
Medische keuring (indien van toepassing)	V/A		V/A
Werkmateriaal	V/A		V/A
Veiligheidsmateriaal	V/A
Verblijfsdocumenten van de werkende			V/A
Opleiding & training van de werkende	V/A		V/A
Exclusiviteit, uitsluiting activiteiten voor concurrentie
Overdracht IP – rechten	V/A
Alle administratieve verplichtingen t.o.v. de werkende	V/A	V/A	V/A
Evaluatie / beoordeling van de werkende
Verlenging van de tewerkstelling van de werkende bij opdrachtgever	V/A	V/A	V/A
Beëindiging van de samenwerking met de werkende	V/A	V/A	V/A
Nog andere thema’s?

Eventuele opmerkingen of aanvullingen bij deze tabel

De lijst hierboven en antwoorden wie is aansprakelijk/verantwoordelijk is steeds in functie van specifieke context en vraag – is het een driehoeksrelatie dan wel enkel tussen freelancer en opdrachtgever. Vaak zal het antwoord dat wordt gegeven een extra nuancering nodig hebben.

Specifieke regels en richtlijnen voor de opdrachtgever die bij deze vorm van extern werk horen

Geen ondergeschikt verband
GDPR wetgeving
Opletten voor onrechtmatige onevenwichtige clausules in overeenkomsten en onrechtmatige marktpraktijken – betalingstermijnen respecteren en juiste tarieven toepassen
Arbeidsrelatiewet
Welzijn – veiligheid is ook van toepassing op freelancers

Download de Juridische gids inzetten extern talent in België

NextConomy is trots op deze eerste bundeling ooit van het wetgevend kader voor het inzetten van externe talenten in België. Deze gemakkelijk te begrijpen handleiding is het resultaat van eigen onderzoek en ervaringen, aangevuld met juridische kennis van partners. Download gratis de Juridisch gids inzetten extern talent in België.