Is er een revolutie in de wereld van de pakjesbezorging op til?
Tot grote tevredenheid van minister van Post Petra De Sutter keurde het federale parlement op 9 november zijn zogenaamde ‘pakjeswet’ goed. Middels een verplichte tijdsregistratie wil deze “Wet houdende diverse bepalingen met het oog op het verbeteren van de werkomstandigheden van de postpakketbezorgers” zwartwerk en sociale fraude bestrijden en de werkomstandigheden en verkeersveiligheid van pakketbezorgers verbeteren.
Wat vooraf ging
Sommige pakjesbedrijven of hun onderaannemers pleegden jarenlang structurele sociale fraude. Ze profiteerden van hun koeriers, ze betaalden geen sociale lasten, ze werkten heimelijk met personeel in het zwart, ze bezondigden zich aan kinderarbeid, ze lieten werklozen pakjes leveren enzovoort. Die wantoestanden ofte ‘cowboypraktijken’ kwamen aan de oppervlakte toen PostNL en GLS in 2021 voor de rechter gedaagd werden.
Bedoeling
Elke opdrachtgever en elke onderaannemer die pakketdistributiediensten verstrekt in België wordt vanaf 2024 verplicht om de dagelijkse pakketdistributietijd te registeren van al zijn pakketbezorgers. Meer nog, elk koerierbedrijf moet ook om de zes maanden laten weten hoeveel en welke koeriers er werken aan welke voorwaarden. De RSZ zal hiervoor een gemeenschappelijk elektronisch platform oprichten. Dit moet uiteraard gebeuren met respect voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Zowel de RSZ, de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg als de FOD Economie treden op als gezamenlijke verwerkingsverantwoordelijken. De parastatale BIPT (het Belgisch Instituut voor postdiensten en telecommunicatie) zal als federale regulator toezien op de naleving van die wet. Bij overtreding riskeren opdrachtgevers een boete tot vijf procent van hun omzet.
De sociale regels in een notendop
- Koeriers mogen maximaal 9 uur per dag pakjes bezorgen en slechts twee maal per week mogen ze een langere dag van 10 uur maken.
- Ze mogen per week maximum 56 uur werken en maximaal 90 uur per twee weken.
- De koeriers hebben recht op een minimumloon en daar bovenop krijgen ze kostenvergoedingen voor sommige vervoersuitgaven.
Gevolgen
De pakjesbedrijven zullen er dus nauwkeurig moeten op toezien dat hun bezorgers (en ook deze bij hun eventuele onderaannemers) zich aan de maximale ‘pakketdistributietijd’ houden. Dat zal extra administratie, nieuwe software en misschien zelfs extra personeel vergen. We mogen dus aannemen aan dat het verzenden van pakjes duurder zal worden en dat die hogere kosten minstens gedeeltelijk zullen worden doorgerekend aan de klanten. De kleinere operatoren en webwinkels zouden wel eens de ‘zwaarste impact’ kunnen ondervinden. Sommigen verkondigen dat deze zelfs structureel verlieslatend zullen worden. Dat zou dan leiden tot een verschraling van de markt waarbij Bpost op termijn een monopolist kan worden. Want sommigen beweren dat de wet volledig op de leest van BPost geschreven is.
De belangrijkste kritiek lijkt ons deze: De overheid slaagde er niet in om de bestaande sociale wetgeving te doen handhaven en verzon dan maar nieuwe complexe regels die vooral de bonafide ondernemers zullen treffen. Dat leidt tot nog meer administratieve kosten en een soort beknotting van het vrij ondernemerschap.
Maar eigenlijk is dat allemaal nog koffiedik kijken. We voegen er nog aan toe dat deze ingrijpende wet nog heel wat concrete uitvoeringsbesluiten vergt en daardoor pas volgend jaar- al dan niet geleidelijk – in voege kan treden.
Stilletjes hopen we op minstens één gunstig neveneffect: de beëindiging van het ‘gratis-verhaal’ van de ecologisch nefaste retourzendingen waarmee de Zalando’s en Bol.coms van deze wereld blijven uitpakken…
Meer weten? Ga hier naar de wettekst.
Lees ook :
