Lerende eco-systemen als basis voor future proof organisaties

De wereld wordt gekenmerkt door een waarde- en datagedreven economie, waarin de impact van het steeds groeiend aantal freelancers en kenniswerkers groter wordt. Katja Schipperheijn, internationaal erkende leerstrateeg, ziet een opportuniteit tot verbetering door het ontwikkelen van lerende eco-systemen.

Flexibele arbeidskrachten, die projectmatig werken voor een organisatie, brengen veel kennis en creativiteit binnen. Vanuit eerdere projecten waar ze aan meewerkten, nemen ze goede en minder goede ervaringen mee. Ze delen de lessen die ze uit die ervaringen leren met de interne medewerkers van de organisatie.

Toch zijn er volgens Katja Schipperheijn nog vele mogelijkheden tot verbetering zeker voor organisaties die optimaal van kennisdeling willen profiteren. Een vaak voorkomende reden hiervoor is dat deze medewerkers projectmatig worden ingezet en niet via HR-worden gerekruteerd, maar vanuit de business.

Steeds meer organisaties professionaliseren het inhuren van hun externe talenten. NextConomy brengt daarom een reeks met interviews rond het centrale thema ‘Women in Contingent Workforce Management’. Met deze gesprekken willen we inspireren en inzichten delen met iedereen die van ver of dichtbij betrokken is bij het inhuren van externen in organisaties. In het bijzonder willen we andere vrouwen laten zien dat er boeiende loopbanen zijn in een domein dat nog relatief nieuw en onbekend is, maar dat wel toekomstgericht en van toenemend strategisch belang voor organisaties is.

Hindernissen voor ideale kennisontwikkeling

Katja Schipperheijn wijst op mogelijke hindernissen voor een ideale kennisontwikkeling die hierdoor ontstaan:

de tijdelijke werker kan niet bij alle kennis in de organisatie komen
de kennis van de tijdelijke werker wordt niet automatisch opgenomen.

Dit heeft tot gevolg dat veel werk steeds opnieuw dient te gebeuren, projecten een langere duurtijd hebben of dat er niet wordt geleerd uit verbetermogelijkheden. En dat is anders bij organisaties die vandaag al durven investeren in Knowledge Experience Platformen (KXP) die kennis toegankelijk maken voor iedereen in het ecosysteem. Uiteraard als ze erkend worden binnen de bedrijfsstructuur.

“Meer nog”, stelt Katja Schipperheijn, “ook bij interne projecten kunnen medewerkers van andere regio’s en of departementen vaak niet aan de nodige informatie, laat staan dat ze tijdelijke experten toegang geven.”

Van silo-denken richting een lerend eco-systeem

Het bedrijf zien als een eco-syteem en niet als een verzameling van aparte silo’s is een grote uitdaging volgens Katja Schipperheijn.

Het merendeel van de bedrijven heeft nog zeer veel kenmerken van een Data Repository Organisatie zoals ze worden beschreven in haar boek, waar kennis vastzit in een kennissysteem beheerd door IT. Het is dit departement dat toegang geeft aan wie, met toestemming vanuit een HR-systeem, een document mag zien en bewerken.

In een lerend eco-systeem kan kennis vrij bewegen. En daar zit een opportuniteit tot verbetering én groei.

Tegenovergesteld aan de Data Repository Organisaties staan lerende eco-systemen, of LearnScapes. Hier kan kennis vrij bewegen: in het eco-systeem én buiten de organisatie (inclusief de flexwerkers, de tijdelijke arbeidskrachten, partners). En daar zit een opportuniteit tot verbetering én groei.

Om als organisatie richting een lerend eco-systeem te evolueren zijn volgende stappen te zetten.

Start met het aanpakken van de silo’s binnen de organisatie. Kijk met alle stakeholders naar cross-functionele teams en hoe er intern beter samengewerkt kan worden.
Bepaal daarna wie, op basis van vertrouwen, ook tot het eco-systeem wordt toegelaten. Kijk hiervoor naar mensen die een engagement aangaan om samen te werken aan de groei van zichzelf, de organisatie en het geheel, bijvoorbeeld externe werkkrachten.
Laat klanten, vanuit innovatie, actief meedenken.

Het thema van lerende eco-systemen en met name hoe ‘tech’ en ‘HR’ elkaar kunnen versterken en zo kennisontwikkeling kan versnellen, staat zeker ook op de agenda van #UNLEASH. Dat is de grote HR conferentie die op 12+13 oktober in Parijs is. Zie voor het volledige programma deze link (en als je dit link gebruikt, krijg je als lezer van NextConomy ook nog eens 10% korting).

Groei-opportuniteiten: flexibele loopbanen met meerdere expertises

Kennis delen staat nog niet op de agenda en bedrijfsleiders beseffen nog niet dat er een mogelijk tekort aan kennisdelen is, aldus Katja Schipperheijn. Bovendien hebben nog te weinig organisaties hebben een mindset naar flexibel werken.

Katja Schipperheijn waarschuwt: “Bedrijven die niet snel een open houding naar flexibel en projectmatig werken aannemen zullen snel merken dat de ‘war for talent’ erg is. Het zal zeer moeilijk zijn om nog, intern en extern, talent aan te trekken.”

Bedrijven die niet snel die open houding naar flexibel werk aannemen en projectmatig werken zullen snel merken dat de war for talent erg is.

“Flexibel werken is een mentaliteit- en cultuurverandering die start binnen de organisatie. Vlaanderen is hierbij de slechtste van de klas. Veel meer dan in andere landen blijven we vasthangen in het idee van ‘job for live’.”

Wel ziet ze dat jongeren in Vlaanderen daar anders mee omgaan. “De nieuwe generaties, de Millenials en Gen Z, wil niet langer voor één organisatie werken. Ze willen een schakel zijn in een eco-systeem. Het contract is niet langer relevant. Wel het doel- en waardegedreven werken op basis van vertrouwen.”

Organisaties die jongeren willen aantrekken, zullen rekening moeten houden met de drijfveren van deze jongeren en wat deze bijdragen aan het eco-systeem van de organisatie. En dat betekent: flexibele loopbanen waar ze samen met de organisaties willen werken aan groei vanuit meerdere expertises.

Externe zuurstof voor innovatieve groei

Katja Schipperheijn roept op externe, flexibele werkkrachten in het bedrijf op te nemen vanuit vertrouwen. Het doet er niet toe welk papier mens en organisatie verbindt. Het gaat niet om het loonstrookje van de werknemer of de factuur van de externe werkkracht. Wel over optimale kennisdeling.

Laat externe werkkrachten vanuit vertrouwen toe tot de kennissystemen van de organisatie.

Externen brengen de zuurstof die organisaties nodig hebben om te blijven innoveren. En dus moet er, volgens Katja Schipperheijn, afgestapt worden van een intern-extern denken. Dan pas kan een eco-systeem opgezet worden en naar meerwaarde voor alle partijen gezocht worden.

“Vertrouwen”, zo zegt ze, “is de belangrijkste pijler voor bedrijven die willen groeien vanuit kennisdelen. Dit kan enkel vanuit leiderschap.”

Wederzijdse kennisdeling: een voorbeeld

Katja Schipperheijn werkt zelf, op projectbasis gedurende een aantal dagen per maand, samen met een internationale organisatie die de in-out mentaliteit absoluut niet heeft.

Het ondertekenen van de Non-Disclosure Agreement ging gepaard met het krijgen van een eigen toegang tot het volledige systeem voor kennisdeling. Enerzijds tot het samenwerkingsplatform Teams en anderzijds tot al de leersystemen van de organisatie. Dit laatste is volgens Katja Schipperheijn uniek.

Het laat haar toe

de e-learnings van de organisatie te volgen
vragen te stellen in het Knowledge Experience Platform
actief deel te nemen aan de community van de organisatie

De organisatie heeft als voordeel dat zij op deze manier ook maximaal genieten van al de expertise die Katja Schipperheijn meebrengt en net zo graag met hen deelt.

Een visie voor de toekomst

In haar boek, Learning Ecosystems, roept Katja Schipperheijn op om een visie voor de toekomst te ontwikkelen die verder gaat dan het branden blussen. Ze nodigt bedrijven uit om meer ‘out of the box’ te denken en te kijken naar de meerwaarde die wordt gecreëerd door de manier waarop samengewerkt wordt.

Het digitale tijdperk waarin we ons bevinden en de veranderende behoefte aan vaardigheden zorgt voor een enorme groei van de freelance en gig-economie. De groep van mensen die binnen de gig-economie werken is volgens Katja Schipperheijn gewend om zeer flexibel te werken op verschillende platforms en systemen.

“Wil je daar als organisatie de vruchten van plukken, zal je bereid moeten zijn te evolueren van een Data Reposotory bedrijf naar een LearnScape bedrijf om zo ieder project van de juiste kennis en vaardigheden te voorzien.”

“Organisaties die wendbaar willen groeien in een steeds sneller veranderende wereld moeten durven vertrouwen geven aan de flexibele arbeidsorganisatie en projectmatige medewerkers”, besluit ze.

Organisaties die wendbaar willen groeien in een steeds sneller veranderende wereld moeten durven vertrouwen geven aan de flexibele arbeidsorganisatie en projectmatige medewerkers.

Meer lezen over learnscapes?

Katja Schipperheijns boek ‘Learning Ecosystems’ verschijnt op 03 september 2022 bij Kogan Page en gaat verder in op leerstrategieën die wendbaar ingezet worden in steeds virtuelere werelden.

Over Katja Schipperheijn

Katja Schipperheijn is een internationaal erkend leerstrateeg en oprichter van Habit of Improvement, een adviesbureau dat zich richt op leerstrategieën die groei en welzijn bevorderen in een mens-machine symbiose. Naast haar werk in corporate settings, is ze oprichter van de stichting sCooledu waarmee ze meer dan 15.000 kinderen bereikte die deelnamen aan haar workshops over digitaal burgerschap. Ze is gevestigd in Antwerpen, België en Dubai, VAE, en is ook een internationale keynote spreker en gastdocent.