SLUIT MENU

Marc Lambotte: “Het is logisch dat mensen freelancer worden in een markt waar een zeer grote vraag is”

Het toenemende aantal freelancers hangt samen met een veranderende kijk op loopbanen, maar net zozeer met de evolutie van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt, zegt Marc Lambotte. Bovendien brengen freelancers ook belangrijke voordelen voor bedrijven: “Het is goed geregeld iemand nieuw binnen te brengen die de manier van werken in vraag kan stellen.”

Jazeker: ook Marc Lambotte, gedelegeerd bestuurder bij Agoria, de sectorfederatie voor de technologische industrie, is ervan overtuigd dat het aantal freelancers toeneemt, en zal blijven toenemen. Terwijl vijf jaar geleden 17% van schoolverlaters zichzelf ooit nog wel eens in een zelfstandigenstatuut zagen, is dat aandeel vandaag al verdubbeld. Nu zegt een derde van de jongeren dat al. Dat hangt samen met een cultuurverandering: jongeren zien hun carrière meer als een opeenvolging van projecten, niet noodzakelijk in loondienst. Maar, merkt hij op, het gaat ook over parallelle projecten: meer mensen zullen tegelijk voor meer dan één bedrijf werken. “De flexibiliteit op de arbeidsmarkt waar wij zo hard om schreeuwen, gaat geholpen worden door een cultuurverandering bij de jongeren”, klinkt het.

Het resultaat: een brede waaier aan samenwerkingsverbanden, van het vast dienstverband over werkgeversgroeperingen tot freelancers die op projectbasis werken. “De toekomst is er één waarbij mensen steeds meer verantwoordelijkheid gaan nemen voor hun eigen carrière. En op het juiste moment het juiste model zullen kiezen, in functie van hun persoonlijke situatie”, klinkt het bij Agoria. “De toekomst is een hybride model waar we zelf onze carrière bepalen en waar wij – de Agoria’s van deze wereld – er maar voor moeten zorgen dat dat ook  wettelijk mogelijk is.”

 

Een andere factor die een rol speelt, is de krapte op de arbeidsmarkt. Welk effect heeft die op vraag en aanbod? Enerzijds zou het freelancers een sterkere positie geven, terwijl het er ook voor kan zorgen dat werkgevers technische profielen meer aan zich trachten te binden voor langere tijd – als werknemer dus.

Marc Lambotte: “Het trachten binden van mensen aan bedrijven, is gedoemd om te mislukken. Dat is het oude denken, dat is het oude model zoals ook de oude pensioenplannen met defined benefits. Dat clasht met de cultuur van de jongere generatie, en daar kan je niet tegenin gaan. We zullen als bedrijven moeten aanvaarden dat collega’s voor een beperkte periode bij ons in het bedrijf zullen zijn en dan naar een volgend bedrijf zullen gaan. De slimme bedrijven zullen de war for talent gaan vechten op projectbasis. Het idee van iemand aan te werven die er binnen 20 jaar nog zal zijn, dat gaat echt niet lukken.”

“Neem nu IT-bedrijven – en je weet dat ik ook uit de IT kom. Zij hebben graag een buffer van grootteorde 15%, waarbij men freelancers inzet om de behoefte flexibel in te vullen. Maar we hebben gezien dat, juist omdat er krapte is, er nogal wat mensen zijn die hun brutoloon vergelijken met wat ze als zelfstandige zouden kunnen factureren. ‘Waarom zou ik de winstmarge laten liggen bij het bedrijf waar ik voor werk?’, zo redeneert men. Zo zijn er een heleboel mensen die zich geïnstalleerd hebben als ze zelfstandige en de winstmarge naar zichzelf trekken. Dat kan je heel goed doen als er een krapte is op de arbeidsmarkt, want je krijgt jezelf dan goed verkocht. Op het moment dat dat minder het geval is, zal je zien dat het aantal zelfstandigen teruggedrongen wordt, omdat mensen dan veel moeten investeren om zichzelf te verkopen. Het is logisch dat mensen freelancer worden in een markt waar een zeer grote vraag is.”

 

Vroeger ging het over de freelancer als flexibele schil, terwijl die vandaag meer in de kern van de onderneming ook terug te vinden zijn. Als je kijkt naar de Agoria-bedrijven: hoe gaan zij daarmee om? Zijn zij daar erg bewust bezig met de manier waarop zij freelancers inzetten?

Marc Lambotte: “Sommige wel, sommige niet. De Agoria-bedrijven bestrijken een heel breed scala aan subsectoren, en sommige van die subsectoren zijn conservatiever dan andere.”

“Heel wat bedrijven beseffen nu al dat we niet aan het personeel geraken als we niet bereid zijn om freelancers in huis te halen. Aan de ene kant is er een noodzaak, want we vinden de anderen gewoon niet. Anderzijds beginnen meer en meer bedrijven ook zelf op projectbasis te werken, en dus wordt het voor hen interessant om die zelfstandigen binnen te halen voor een kortere periode. Je bouwt bovendien geen sociaal passief op en dergelijke. Ik zie de twee bij onze bedrijven, van heel klassiek tot die bedrijven die het model van de toekomst nu al omarmen. Die zien dat die kennis inderdaad na een aantal jaren zal verdwijnen, maar zo zij het.”

 

Wat betekent dit voor innovatie? Er zijn studies waaruit blijkt dat losse arbeidsrelaties niet positief zijn voor innovatie.

Marc Lambotte: “Daar ben ik het niet mee eens. We gebruiken allemaal wel eens de uitdrukking ‘we moeten een nieuwe kijk op de zaak binnenbrengen’, ‘we hebben nieuw bloed nodig’. Mijn ervaring is dat innoverende ideeën komen van mensen die nog niet helemaal doordrongen zijn van de manieren waarop een bedrijf functioneert. Het is goed geregeld iemand nieuw binnen te brengen die de manier van werken in vraag kan stellen. Er is een zeer grote toegevoegde waarde van het binnenbrengen van nieuwe mensen, en freelancers zijn uiteraard ideaal om het vastgeroeste model te doorbreken. Maar om die reden ben ik ook voorstander van een redelijke vervangingsratio van mensen binnen je bedrijf.”

Marc Lambotte startte zijn loopbaan als leraar lager onderwijs, maar stapte al gauw over naar de ICT-sector. Bij Unisys België klom hij op tot managing director. Sinds 2014 staat hij aan het hoofd van Agoria, de federatie van technologische bedrijven in België.

Freelance journalist. Doet van horen, zien en schrijven over o.a. HR en de arbeidsmarkt. Bekijk alle berichten van Timothy Vermeir