Arbeidsmigratiebeleid kan aantrekkelijker voor arbeidsmigrant

Jan Knockaert, Coördinator van FAIRWORK Belgium, wordt op dagelijkse basis geconfronteerd met arbeidsmigratie en het beleid dat België daarin voert. Vanuit zijn realiteit ziet hij opportuniteiten om arbeidsmigratie op een andere manier aan te pakken.

We worden regelmatig met de ‘war for talent’ om de oren geslagen. De Belgische arbeidsmarkt heeft een hoge nood aan hooggeschoold en midden- en praktisch geschoold talent. Arbeidsmigratie kan een oplossing bieden om deze nood in te lossen. Organisaties kunnen over de grenzen heen kijken om talent naar België te halen.

Een arbeidsmigratiesysteem met aandacht voor de arbeidsmigrant

Met het bestaan van een arbeidsmigratiesysteem heeft België doorheen de jaren vooruitgang geboekt. Toch stelt Jan Knockaert vast dat het systeem er één is van drempels en dat er nog verbetering mogelijk is.

Vanuit zijn ervaring merkt hij op dat de aandacht voor de arbeidsmigrant nog beter kan.

“Er wordt op geen enkel moment rekening gehouden met het arbeidsmigratieproject van de arbeidsmigrant zelf.”, licht hij toe. “Zorg voor een aangenaam proces voor de arbeidsmigrant zodat hij of zij ook echt naar België wil komen.” Er is nood aan het inbouwen van voldoende zekerheden zodat het arbeidsmigratieproces of -project niet in elkaar stort zodra er iets fout loopt. Ook de duurtijd van het proces maakt het voor de arbeidsmigrant minder aantrekkelijk om naar België te komen.

“Zorg voor een aangenaam proces voor de arbeidsmigrant zodat hij of zij ook echt naar België wil komen.” – Jan Knockaert

De doorslaggevende rol binnen het arbeidsmigratieproces

Arbeidsmigratie vertrekt momenteel vanuit de werkgever die een gap tussen zijn nood en het aanbod op de Belgische of Europese arbeidsmarkt identificeert. Voor het dichten van die gap gaat de werkgever op zoek naar een werkkracht in een land buiten de Europese arbeidsmarkt.

“Maar”, zo benadrukt Jan Knockaert, “het is wel de overheid die beslist of een arbeidsmigrant er al dan niet inkomt. En die beslissing wordt gebaseerd op

of de werknemer hoogopgeleid is (lees grootverdiener)
of een job zal uitoefenen uit een beperkte lijst van een 29 knelpuntberoepen
of de werkgever kan bewijzen dat hij echt niemand vindt op de Europese arbeidsmarkt.

Dan pas wordt arbeidsmigratie een optie.”

Empower de arbeidsmigrant

Het valt op dat de arbeidsmigrant momenteel volledig afhankelijk is van de werkgever voor informatie. Jan Knockaert ziet dat hoewel veel werkgevers het goed menen en alles correct opvolgen er jammer genoeg anderen misbruik maken van het systeem. Hij waarschuwt voor het feit dat het gebrek aan officiële informatiekanalen de poort openzet wordt naar misbruik.”

Hij roept op te voorzien in een integratiecursus waarin de arbeidsmigrant over zijn verblijfs- en arbeidsrechten en -plichten wordt geïnformeerd. Dit ondersteunt de zelfredzaamheid van de arbeidsmigrant.

“Maak het voor een werkgever enkel interessant om een arbeidsmigrant aan te werven als er geen werkkracht gevonden kan worden in Europa.” – Jan Knockaert

Arbeidsmigratiekosten verdelen

Jan Knockaert pleit ervoor om de werkgever meer aan het stuur te laten zitten van arbeidsmigratie.

“Geef meer ruimte voor arbeidsmigratie. Maak het voor een werkgever enkel interessant om een arbeidsmigrant aan te werven als er geen werkkracht gevonden kan worden in Europa.”

De kost van de arbeidsmigratie kan door verschillende partijen gedragen worden. Jan Knockaert is van mening dat de arbeidsmigrant zelf in huisvesting dient te voorzien. Kosten voor de reis, het visum, de verzekering, een integratiecursus waarin de arbeidsmigrant over zijn verblijfs- en arbeidsrechten en -plichten wordt geïnformeerd … zijn dan wel weer kosten die bij volgens hem bij de werkgever horen te liggen.

Dit zorgt ervoor dat de heractivering van werklozen in België ook interessanter is dan het aanwerven van een derdelander.

Degelijke huisvesting volgens een gemeenschappelijke wooncode

Huisvesting blijft voor veel arbeidsmigranten een uitdaging. Hoewel de Vlaamse wooncode richtlijnen heeft over hoe de huisvesting van een arbeidsmigrant er moet uitzien, heeft een gemeente nog vrij spel in de toepassing ervan. In Brussel bestaat een dergelijke wooncode nog niet.

FAIRWORK Belgium stelt voor dat de werkgever, nadat een arbeidsmigrant drie maanden bij Dimona is ingeschreven, zou moeten rapporteren waar de werknemer verblijft zodat de overheid kan nagaan of de arbeidsmigrant in een degelijke huisvesting verblijft.

Arbeidsmigrant mag niet de dupe zijn van fouten

Het verblijfsrecht van de arbeidsmigrant is op vandaag nog gekoppeld aan het contract dat hij met een werkgever aangaat. Gaat een werkgever in de fout dan wordt beslist dat die werkgever geen arbeidsmigranten meer aan het werk mag stellen en wordt de arbeids- en verblijfskaart van de arbeidsmigrant ingetrokken.

Het is dus de arbeidsmigrant die de dupe is. Dit zorgt ervoor dat arbeidsmigranten wantoestanden veel minder snel aankaarten.

Jan Knockaert blijft positief over de mogelijkheden van arbeidsmigratie. Bedrijven die daarin stappen willen zetten, raadt hij aan om zich te laten bijstaan door specialisten zodat je er zeker van kan zijn dat je dossier in orde is.

Interministeriële Conferentie: krijgen positieve intenties een goede uitvoering

De regionalisering van arbeidsmigratie in België heeft tot gevolg dat verschillende politieke spelers vanuit diversie ministeriële departementen betrokken zijn bij het uittekenen van het beleid en de besluitvorming. Om het thema bespreekbaar te houden werd een Interministeriële Conferentie opgericht die de ministers van Arbeid, de staatsecretaris voor Asiel en Migratie en de federale vice-kabinetten rond de tafel brengt.

Deze Interministeriële Conferentie komt met heel wat ideeën die stappen zijn in de goede richting om arbeidsmigratie te verbeteren. Jan Knockaert is tevreden over de positieve intenties van de Conferentie. Hij stelt zich echter nog vragen bij de voorwaarden van elk van deze ideeën en de concrete uitvoering ervan.

OVER FAIRWORK BELGIUM

FAIRWORK Belgium wil de werksituatie van werknemers met een precair of zonder verblijfsrecht verbeteren. De organisatie wil dat zij niet alleen in theorie, maar ook in de praktijk aanspraak kunnen maken op hun rechten. FAIRWORK Belgium gelooft immers dat uitbuiting geen plaats mag hebben in onze welvaartsmaatschappij.