Jonge ondernemers voorzichtig ambitieus

De focus bij jonge ondernemers ligt op overleven. Toch kijken ze op naar topondernemers als Marc Coucke of Elon Musk. Dat blijkt uit het eerste gezamenlijke onderzoek van hr-dienstverlener ACERTA en ondernemersorganisatie ETION i.s.m. Arteveldehogeschool, Hogeschool Gent en Gentrepreneur bij 1.167 ondernemers in hoofdberoep tussen 18 en 35 jaar.

Eigen baas is goud waard

Uit de enquête gedaan door ACERTA, de hr-dienstverlener, en ETION, het forum voor geëngageerd ondernemen, blijkt dat jonge ondernemers, jonger dan 35 jaar, door dezelfde beweegredenen naar het ondernemerschap worden gedreven als gelijk welke ondernemer: ze willen in de eerste plaats hun eigen baas kunnen zijn. Daarnaast verwachten ze van het ondernemerschap dat ze zelf hun werktijden kunnen bepalen en dat ze hun creativiteit kunnen ontwikkelen.

^{Grafiek 1: Top-3 drijfveren voor jonge ondernemers om met ondernemen te starten}

Winst, ook voor de maatschappij

Hoofddoel van het ondernemen voor de jonge ondernemer is dat zijn/haar activiteit groeit en dat ze geld opbrengt. Daarmee verrassen ze niemand. Dat de ambitie om bij te dragen aan het maatschappelijk welzijn op de derde plaats staat, valt wel op. 51 % van de jonge ondernemers vindt hun maatschappelijke rol belangrijk tot zeer belangrijk.

^{Grafiek 2: Top-3 doelen van jonge ondernemers} 

Jonge ondernemers bescheiden ambitieus

Wat misschien nog meer opvalt, is welke doelen jonge ondernemers zich NIET vooropstellen. Ze mikken niet op personeelsgroei, niet op internationaliseren, niet op overnames aangaan, niet op de verkoop van hun activiteit en al helemaal niet op een beursgang.

^{Grafiek 3: Deze doelen scoren laag bij jonge ondernemers}

Jochanan Eynikel, businessfilosoof in de denktank van ETION: “We kunnen concluderen dat jonge ondernemers eerder voorzichtig ambitieus zijn. Dat blijkt ook uit de kenmerken die ze aan ondernemers toeschrijven. Zij vinden het voor een ondernemer vooral belangrijk dat die doorzettingsvermogen en zelfvertrouwen toont. Dat zijn waarden die op overleven gericht zijn. Dat meer dan de helft ook maatschappelijk wil bijdragen, toont dan weer dat hun ambitie verder reikt dan de eigen portemonnee.”

De Global Entrepreneurship Monitor herkent die bescheiden ambitie van jonge ondernemers ook op globaal niveau: 2 op 3 starters is een eenmanszaak. In de ETION-ACERTA-enquête zegt 57,6 % van de jonge ondernemers ook de komende 5 jaar geen aanwervingen te voorzien. En wie wel voorziet in die zin te zullen groeien, doet dat eerder bescheiden: 35,2 % denkt 1, max. 5 medewerkers te zullen aanwerven in 5 jaar tijd.

Elon Musk en Marc Coucke als rolmodel

De bescheiden ambitie van de jonge ondernemer vinden we allerminst terug in het lijstje van namen van ondernemers naar wie zij opkijken. Elon Musk en Marc Coucke kun je bezwaarlijk bescheidenheid verwijten, toch worden zij het vaakst genoemd. Dat Marc Coucke naast Elon Musk staat, illustreert trouwens dat onze jonge ondernemers hun voorbeelden niet ver (hoeven te) zoeken. Een groot deel vindt zijn voorbeeld zelfs nog dichter bij huis, namelijk in eigen familie. Dat een kind van een zelfstandige het ondernemerschap in het bloed heeft, lijkt dus te kloppen.

Vrouwelijke rolmodellen ontbreken

Wat opvalt is het ontbreken van vrouwelijke rolmodellen. Tussen de voorbeelden uit eigen familie kunnen natuurlijk vrouwen zitten, maar onder de voorbeelden die bij naam worden genoemd is het zoeken naar een vrouwelijk rolmodel: Conny Vandendriessche staat voorlopig als enige vrouw in de Top 10 van Belgische voorbeelden, de internationale Top 10 is zelfs 100% mannelijk.

Het ondernemersklimaat kan nog beter

Waarom zijn jonge ondernemers bescheidener dan hun rolmodellen? Er zitten hen blijkbaar wel een paar obstakels in de weg. Financiële onzekerheid valt nog af te doen als een logische zorg voor beginnende ondernemers. Het klassieke pijnpunt mobiliteit vinden jonge ondernemers dan weer veel minder een struikelblok. Waar zij wel mee zitten is de administratieve rompslomp, door 56 % van hen wordt dat als obstakel gebrandmerkt. Dat sluit aan bij de algemene kritiek van jonge ondernemers op het ondernemersklimaat in ons land: 76 % vindt dat de Belgische overheid ondernemingen onvoldoende ondersteunt. 85 % vindt dat er in het secundair onderwijs te weinig aandacht is voor het ondernemerschap.

Els Schellens, Director Operations van Acerta: “En toch is er de laatste jaren veel gebeurd, ten goede. De starterskorting, het gelijktrekken van de pensioenregeling voor zelfstandigen, de vergoedingen bij arbeidsongeschiktheid … het zijn flinke stappen vooruit in het statuut van de zelfstandige. De kritiek van de jonge ondernemers valt weliswaar niet te negeren. Ze wijst er hoe dan ook op dat het allemaal nog beter kan. Wij als hr-dienstverlener merken dat goedbedoelde regelingen soms onbekend blijven of te complex zijn. Daar valt zeker nog winst te boeken.”

Ze hebben hun waarden op een rij: klantgerichtheid, kwaliteit en eerlijkheid

Ondertussen doen de jonge ondernemers naarstig verder, want doorzetters zijn het zeker wel. Hoe denken zij hun (bescheiden) doelen te bereiken? Ze hebben daarvoor hun waarden mooi op een rij. ‘Stel de klant centraal’, dat populaire gebod is diep tot de jonge ondernemers doorgedrongen, het staat helemaal bovenaan de lijst van waarden die ze zichzelf voorhouden. Verder willen jonge ondernemers hun doel bereiken met kwaliteit en door eerlijk te zijn. De klanten mogen op beide oren slapen.

De ETION-ACERTA-enquête bij jonge ondernemers in 10 conclusies

1. 1/3 van de jonge ondernemers stelt personeel te werk. 1/3 van de bedrijfsleiders is vrouw. 1/3 vrije beroepen en zelfstandigen is man.
2. De jonge ondernemer kiest voor ondernemerschap om onafhankelijk te zijn (6 op 10) en hecht veel belang aan de balans werk-privé (4 op 10).
3. De jonge ondernemer is geëngageerd. 8 op 10 jonge ondernemers vindt dat zijn/haar bedrijf een maatschappelijke verantwoordelijkheid heeft. 5 op de 10 streeft maatschappelijk welzijn ook expliciet na.
4. De jonge ondernemer droomt voorzichtig. Overleven primeert. Een zeer kleine minderheid droomt van internationalisering, personeelsgroei of beursgang.
5. Niet alleen Silicon Valley inspireert jonge ondernemers. Ondernemers uit eigen land en zelfs uit eigen familie inspireren jonge ondernemers bijna evenveel als de bekende technologiereuzen.
6. Er is in een gebrek aan vrouwelijke rolmodellen.
7. Klantgerichtheid primeert voor jonge ondernemers. De sociale media en mondigheid van de consument gelden daarin als zeer relevante omgevingsfactoren.
8. Meer dan de helft van de jonge ondernemers ligt wakker van financiële onzekerheid. Een aanzienlijke groep pleit voor meer financiële, fiscale en praktische ondersteuning bij de opstart.
9. België kent geen positief ondernemersklimaat volgens jonge ondernemers. 80% vindt dat de overheid ondernemingen te weinig ondersteunt. Minder dan 10% vindt dat er voldoende aandacht is voor ondernemerschap in het onderwijs.
10. Jonge ondernemers verschillen niet altijd van doorsnee-ondernemers. Wijzigende regelgeving zijn voor beiden cruciale omgevingsfactoren, administratieve rompslomp voor beiden een hard zeer. Eerlijkheid, klantgerichtheid en kwaliteit zijn dan weer voor jong en oud leidende principes.

Over de cijfers

Dit zijn de resultaten van de ETION-ACERTA-enquête gedaan onder ondernemers van 18 t.e.m. 35 jaar. Deze enquête werd georganiseerd i.s.m. Arteveldehogeschool, Hogeschool Gent en Gentrepreneur. 1167 jonge ondernemers in hoofdberoep namen eraan deel.

Bron: Jonge ondernemers zijn veel bescheidener dan hun rolmodellen