Akkoord ‘Iedereen nodig, iedereen mee’: 40 oplossingen voor problemen op de Vlaamse arbeidsmarkt

Oningevulde vacatures, een lange lijst knelpuntberoepen, een groeiend aantal medewerkers die uitvallen door ziekte of burn-out, een grote reserve aan mensen die nog niet actief zijn op de arbeidsmarkt, beperkte deelname aan levenslang leren … de uitdagingen op de Vlaamse arbeidsmarkt anno 2022 zijn enorm, zo stelt de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) in een persbericht.

Daarom hebben de Vlaamse werkgeversorganisaties Voka, UNIZO, Boerenbond, Verso en werknemersorganisaties ACV, Vlaams ABVV en ACLVB op 24 maart een Vlaams werkgelegenheidsakkoord gesloten.

Krapte en mismatch arbeidsmarkt aanpakken

En dat is hard nodig volgens Hans Maertens, gedelegeerd bestuurder van Voka in een artikel op VRT.be:

“Het brandt op de Vlaamse arbeidsmarkt”, zegt Maertens. “Ondernemers voelen elke dag hoe moeilijk het is om de juiste mensen te vinden en het bedrijf intussen draaiende te houden. Om de krapte en de mismatch op de arbeidsmarkt aan te pakken, slaan we de handen in elkaar met de werknemersorganisaties.”

Ook voor de coronacrisis waren er al problemen op de arbeidsmarkt, maar volgens de sociale partners zijn die intussen alleen maar nijpender en structureler geworden. In het akkoord ‘Iedereen nodig, iedereen mee’ doen ze een veertigtal voorstellen om deze problemen op de Vlaamse arbeidsmarkt aan te pakken.

Inclusieve arbeidsmarkt en duurzame tewerkstelling

Het doel van het akkoord is volgens de SERV een inclusieve arbeidsmarkt en duurzame tewerkstelling voor zoveel mogelijk mensen. Er starten nu gesprekken met de Vlaamse Regering om op korte termijn tot een tripartiet akkoord te komen en de maatregelen concreet uit te voeren.

Vier pijlers Werkgelegenheidsakkoord

Het akkoord heeft vier pijlers:

1. Resultaatgericht activeringsbeleid
2. Doorgedreven opleidingsbeleid
3. Versterkt inzetten op werkbaar werk
4. Kansen benutten van interregionale mobiliteit en economische migratie

Werkzoekenden activeren

De Vlaamse sociale partners willen bij het activeren meer rekening houden met ‘de noden en competenties van werkzoekenden en de beschikbare vacatures bij de werkgevers. Een grote rol is daarbij weggelegd voor de VDAB als ‘arbeidsmarktregisseur’.

De partners willen onder andere dat VDAB al in de eerste week na inschrijving inschat of nieuwe werkzoekenden zelfredzaam zijn in hun zoektocht naar werk. Zoniet, dan moet een bemiddelaar hen binnen twee weken een passend aanbod doen van vacatures, opleiding of begeleiding. Verder vragen de sociale partners dat VDAB alle werkzoekenden opnieuw screent, zodat ook zij een passend aanbod krijgen. Ook moet VDAB controle en sanctionering correct en stipt uitvoeren. De partners willen daarnaast dat de VDAB de vacatures op de Vlaamse arbeidsmarkt grondiger controleert op te hoge vereisten.

Intreders en herintreders activeren

De sociale partners willen daarnaast iedereen actief benaderen en stimuleren die minstens twee jaar niet gewerkt heeft. Deze mensen kunnen bijvoorbeeld een premie krijgen als ze een opleiding volgen die leidt naar een knelpuntenberoep. Op de werkvloer kunnen ze daarnaast jobcoaching/kwalitatieve begeleiding krijgen, zodat ze niet snel weer uitvallen. Daarnaast krijgen ook werkgevers dankzij belastingvoordeel een zetje om herintreders aan te werven.

Opleiding sterker aanmoedigen

Wat het opleidingsbeleid betreft, willen de sociale partners de lopende maatregelen versterken. Ze vragen wel extra aandacht voor knelpuntopleidingen en extra opleidingen om Nederlands te leren en digitale kennis bij te brengen.

De sociale partners stellen een premie voor als herintreders kiezen voor een langdurige knelpuntopleiding. De bedoeling is om het eerste deel van de premie bij de start van de opleiding uit te betalen, een volgend deel bij het succesvol afronden van de opleiding en een derde deel na één maand tewerkstelling in een knelpuntvacature.

Inzetten op werkbaar werk

Het akkoord noemt tot slot ‘werkbaar werk’ als een sleutel voor duurzame inzetbaarheid en voor het aantrekken en aan de slag houden van nieuw talent. Ze denken daarbij aan het wegwerken van drempels voor gezinnen en voor oudere werknemers. Ook zou er een transitiepremie moeten komen voor mensen die hun huidige baan niet langer kunnen uitoefenen door ziekte of de zwaarte van het werk.

Over de grenzen kijken

De Vlaamse arbeidsmarkt is geen eiland, zeggen de sociale partners. Daarom willen ze over de grenzen kijken. Ze zien interregionale mobiliteit en economische migratie als opties om de arbeidsmarktkrapte aan te pakken. Interregionale samenwerking is hierbij belangrijk. De sociale partners pleiten voor een ‘warm welkom’, gericht op Belgisch talent uit Brussel en Wallonië en economische migranten en erkende vluchtelingen.

Tripartiet akkoord voor concrete uitvoering

De Vlaamse werkgeversorganisaties en werknemersorganisaties gaan nu in gesprek met de ministers van het Vlaams Sociaal-Economisch Overlegcomité (VESOC) om zo snel mogelijk een tripartiet akkoord af te sluiten. Daarna kan de concrete uitvoering van de voorstellen starten.

Lees de volledige tekst van het Werkgelegenheidsakkoord ‘Iedereen nodig, iedereen mee’