"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Hans Maertens (Voka): “Een nieuw statuut voor mensen die op een andere manier willen werken”

Met de paper ‘Flexibiliteit op de arbeidsmarkt – Het antwoord voor morgen’ bond de Vlaamse werkgeversorganisatie Voka de kat de bel aan. Het voorstel om een nieuw statuut te creëren op maat van freelancers lokte heel wat reacties uit van voor- én tegenstanders. Hans Maertens, Gedelegeerd Bestuurder bij Voka, legt nog eens uit waar het idee vandaan komt en waarom zijn organisatie het op tafel legt.

“De arbeidsmarkt is in volle evolutie, van de 20ste naar de 21ste eeuw”, steekt Maertens van wal. Hij wijst op een kwantitatieve én kwalitatieve verandering. Kwantitatief evolueren we naar een structurele krapte op de arbeidsmarkt, met méér mensen die uitstromen dan dat er klaar staan om het werk over te nemen. Tegelijk is er ook een kwantitatieve evolutie aan de gang: mensen zijn minder dan voorheen uit op een job voor het leven, het diploma dat je op school behaalde stelt je niet langer in staat om een hele carrière mee te draaien, en de hiërarchische structuur tussen werknemer en werkgever – de ene die werk geeft, de andere die werk neemt – komt onder druk te staan.

De regels die de arbeidsmarkt vorm geven, zijn niet meer aangepast, gaat Hans Maertens verder. “Ons arbeidsrecht dateert van na de tweede wereldoorlog, en ook de sociale zekerheid dateert van toen. Voor alle duidelijkheid: het is een goed systeem waarvan we de goede zaken moten behouden. Maar het is niet meer aangepast aan de nieuwe arbeidsmarkt.” 

Naar een nieuw statuut

Een van de elementen die nodig zijn om een antwoord te bieden op de veranderingen, is een apart statuut voor de freelancer of ZZP’er (Zelfstandige Zonder Personeel), zo klinkt het bij Voka. Maertens benadrukt verschillende keren dat hij daarbij niet alléén oog heeft voor de hoogopgeleide kenniswerkers, maar óók voor technici, zorgverstrekkers, bouwvakkers…

“We hebben een nieuw statuut nodig voor mensen die op een andere manier willen werken. Het werknemersstatuut is gebaseerd op gezag, leiding en toezicht – begrippen die niet uit de twintigste, maar uit de negentiende eeuw dateren. Daar passen die freelancers niet in. Zijn het dan zelfstandigen? Ja, het zijn zelfstandigen, maar het zijn ook geen echte ondernemers. Je moet een verschil maken tussen iemand die een onderneming wil uitbouwen en iemand die zelfstandig wil functioneren. De ZZP’er is een zelfstandige zonder personeel die op een of andere manier zijn capaciteiten wil ter beschikking stellen van anderen”, vertelt de Voka-topman.

Hans Maertens roept op om na te denken over wat die groep zelf wil. “Wat bindt die mensen? Wat bindt de freelance journalist met kunstenaars, met dagmoeders in de kinderopvang, met sommige consultants, maar ook met bouwvakkers, hooggespecialiseerde technici die hun diensten op dagbasis, maandbasis, jaarbasis ter beschikking stellen? Het debat moet gevoerd worden met de ZZP’ers en hoe zij dat zien. Daarom ook dat wij, met Sonja Teughels, aan zoveel debatten deelnemen. Hoe zien zij dat?” 

Rechtvaardige behandeling

Een tegenwerping is dat mensen in dat nieuwe statuut gaan concurreren met mensen in het werknemersstatuut. Kris Peeters had het in dit interview eerder al over ‘verdringing’. “Ik hoor dat vaak, dat dat derde statuut zal leiden tot uitbuiting”, geeft Hans Maertens aan. “Neen, het gaat niet leiden tot sociale uitbuiting. Er kan natuurlijk een exces zijn, en er kan een probleem zijn, maar dat is ook vandaag zo.”

Dat heeft onder meer te maken met de ‘andere’ arbeidsmarkt van vandaag, zegt Maertens. “Iemand die op een onrechtvaardige, asociale manier omgaat met de contracten van freelancers, krijgt daarvoor op een bepaalde dag de rekening gepresenteerd: die freelancer zal niet meer voor dat bedrijf werken. En kiezen de ondernemingen dan gewoon niet voor een andere? Wel, dan kom ik terug bij wat ik helemaal aan het begin zei: de krapte op de arbeidsmarkt betekent dat een onderneming die vandaag niet goed zorgt voor zijn team, maar ook niet voor zijn ZZP’ers, die daar geen faire en rechtvaardige behandeling mee heeft, die gaat er geen meer aantrekken.” 

Freelance journalist. Doet van horen, zien en schrijven over o.a. HR en de arbeidsmarkt. Bekijk alle berichten van Timothy Vermeir

Eén reactie op dit bericht

  1. Waarom draait het in de discussie over de manier van werken en wat er in het statuut zit?

    Wat is de rol van de overheid? Wat willen mensen gedekt zien?

    Wat als de overheid nu is 1 statuut zou maken voor iedereen, iedereen krijgt hetzelfde (te weinig verdiend is stempelgeld, dezelfde pensioenregeling ongeacht of je werknemer bent of zelfstandige) en iedereen betaald hetzelfde.

    Welke vraag zouden we dan moeten verzinnen om politiek tot een discussie te kunnen komen?