Freelancen als bijbaan: dé trend voor de toekomst?

MBO partners, een van de grootste dienstverleners voor opdrachtgevers van freelancers in de VS, laat elke jaar een foto maken van het Amerikaanse freelancelandschap. Dit stevige onderzoek is recent voor de achtste keer gehouden. En mede door die herhaling krijg je een aardig beeld van de trends in de VS.

De VS is België natuurlijk niet…

De VS is België natuurlijk niet. Zo kent het land een heel andere dynamiek in de arbeidsmarkt (je komt er bijvoorbeeld makkelijker van vast personeel af). Ook is er een andere wetgeving (in veel staten is het lastig om freelancers in te zetten) en zijn de arbeidsvoorwaarden anders. Ten slotte is er ook een heel ander fiscaal regime. Dat zorgt voor andere drijfveren van groei of krimp in het aantal freelancers.

Maar toch is het interessant

Toch geeft een dergelijk onderzoek altijd weer even food-for-thought. Om maar een paar belangrijke cijfers uit dat onderzoek te noemen:

• Het aantal fulltime zelfstandigen (minimaal 15 uur per week, gemiddeld: 35 uur per week) is (wederom) gedaald.
• Het aantal parttime zelfstandigen (minder dan 15 uur per week) is gedaald.
• Het aantal af-en-toe independents (minimaal een keer per maand) groeit tamelijk spectaculair door: 16% méér ten opzichte van 2017, en 34% méér ten opzichte van 2016. Deze groep vormt nu een derde van alle zelfstandigen.

Deels omdat het moet, deels omdat het kan

Zo kloppen dus alle verhalen dat het aantal freelancers in de VS hard stijgt. Maar het gaat dan dus vooral om mensen die dat freelancen erbij doen. Oftewel: af en toe een klus. Deels omdat het moet, als noodzakelijke bijverdiensten, maar vooral ook: omdat het kan.

Tot 500 euro geen belasting

In juli kwam er in ons land een nieuw statuut bij: Plussen. Dat statuut biedt werknemers, zelfstandigen en gepensioneerden de mogelijkheid om tot 500 euro per maand bij te verdienen belastingvrij. Dat geldt alleen voor verenigingswerk, diensten van burger aan burger of activiteiten in de deeleconomie. Ons land kent een relatief hoog percentage inactieven. Met die maatregel hoopt de overheid die groep te overtuigen om zelfstandige te worden.

Is hosselen de toekomst?

Is hosselen, inkomsten genereren uit verschillende bronnen, een baan, af en toe een klus en dan misschien ook nog wat werk via deelplatformen als Airbnb, daarmee het beeld van de toekomst?  Die conclusie is misschien nog wat te vroeg.

Het lijkt er in elk geval wel op dat het voor een groeiend aantal werkenden aantrekkelijk is om (af en toe) een klus ernaast te doen. Lekker concreet, een afgebakende taak, afgerekend worden op output in plaats van input, met veel zelfstandigheid en vrijheid.

Geen enkele werknemer meer

In The Economist van vorige week stond een essay over hoe een (fictief) adviesbedrijf over 10 jaar geen enkele werknemer meer heeft, maar alles binnen het bedrijf heeft opgesplitst in taken en klussen die vervolgens in de markt gezet worden in de pool van freelancers (zijnde de ex-werknemers).

Voordelen voor de arbeidsmarkt

Freelance bijklussen heeft overigens ook wel voordelen voor de arbeidsmarkt, denk ik. Als vorm van loopbaanmanagement bijvoorbeeld: geef mensen de ruimte dingen naast hun reguliere baan te doen en ze blijven zich ontwikkelen. Ook als manier om aan het juiste talent te komen kan het zijn kracht bewijzen. Want naast de traditionele tweedeling vast of zelfstandig komt er blijkbaar een groeiende tussengroep.

Dat vraagt de nodige creativiteit in het vinden en benaderen van juist dat deel van de arbeidsmarkt. Door opdrachten nu eens echt als opdrachten te zien, bijvoorbeeld, in plaats van als tijdelijke banen. Plus: mogelijk andere contract- en beloningsvormen.