Drie bedenkingen bij de strengere regels voor inhuren consultants in Vlaanderen
De Vlaamse regering scherpt de regels voor consultants aan, zo meldt o.a. VRT NWS. Dat moet ervoor zorgen dat de overheid minder beroep doet op externe consultancy en meer inzet op expertise binnen de administratie zelf. Bij gebrek aan een duidelijk kader heeft de regering op dit moment geen zicht op hoeveel geld er jaarlijks naar consultants gaat. Eindelijk! En toch maken we drie bedenkingen hierbij.
What’s in a name?
In de ‘Juridische Gids voor Opdrachtgevers van ingehuurd talent’ schreven we het al: (overheids-) organisaties zijn niet langer een groot, stabiel geheel met vaste werkrelaties en een beperkt inhuurgebeuren om piek-dal-momenten op te vangen. Neen, organisaties zijn in realiteit voortdurend in beweging om snel en efficiënt in te spelen op kansen. De traditionele werkgever-werknemer-relatie is steeds meer vervangen door heel gevarieerde opdrachtgever-opdrachtnemers-relaties.
Zelfstandige talenten, intermediaire leveranciers van flexibel talent, netwerken met talenten én aannemers van werk bieden organisaties de broodnodige flexibiliteit en competenties om succesvol te zijn op een ‘agile’ manier. Elke organisatie is hierdoor een ‘ecosysteem’ met talenten in allerlei contractvormen geworden.
In deze nieuwe realiteit van werk onderscheiden we de diverse juridische contractvormen waarmee talent voor je kan werken: werknemer (in loondienst), uitzendkracht (via een erkend uitzendkantoor), project sourcing (beschikbaar via een intermediaire partij), freelancer (zelfstandige), aanneming van werk (resultaatsverbintenis).
Helaas gebruiken organisaties, en ook de Vlaamse Overheid, verwarrende, nietszeggende terminologie. Het begrip ‘consultant’ heeft voor u en voor mij waarschijnlijk een andere betekenis en is juridisch nietsbetekenend. Vraag is dus of de Vlaamse Overheid het inderdaad enkel over ‘consultants’ van de Big Four heeft, of dat ze bijvoorbeeld ook zelfstandige adviseurs, de freelancers die ook advies (consultancy) verlenen mee bij dit beleid betrekt.
Andere voorbeelden van terminologie, die in de praktijk voorkomt en soms tot verwarring en, erger, tot foute interpretaties leidt:
- Freelancer, contractor, zzp-‘er (vooral in Nederland), zelfstandige professional (zp), gigworker, …
- Aanneming van werk, SoW (Statement of Work), contractor, uitbesteed werk, …
- Uitzendkracht, interimmer, interimkracht, interimaris, ingehuurde, …
- Projectsourcing, ook wel aangeduid als aanneming, onderaanneming, consulting, contracting, detachering, outsourcing, payrolling, freelancer, bodyshopper, interim management, ……
Voor alle duidelijkheid: termen als uitzendkracht, zelfstandige (freelancer), project sourcing en aanneming van werk staan voor juridisch totaal verschillende wet- en regelgevingen en zijn zeker geen synoniemen van elkaar. Net daarom is het gebruik van correcte terminologie zo belangrijk.
Onze tip aan de Vlaamse Overheid: start met het inventariseren van de bestaande inhuur en pas meteen ook de correcte terminologie toe. Enkel zo maak je het opzetten en implementeren van een visie en een duurzaam, toekomstgericht inhuurbeleid mogelijk.
VMS tooling maakt inhuur transparant
In het bericht op VRT en andere media wordt ook verwezen naar de verwarring die bestaat over het bedrag dat de Vlaamse Overheid uitgeeft aan inhuur van externen. Die verwarring ontstaat niet alleen doordat men verkeerde terminologie gebruikt, maar ook omdat het inhuurproces niet onderbouwd wordt door VMS technologie. VMS staat voor Vendor Management System, tooling die speciaal werd ontwikkeld voor het beheer van leveranciers van externe talenten. Ideaal is wanneer het volledige inhuurproces, vanaf de aanvraag door de inhurende manager tot de betaling van de factuur van de leverende intermediaire partij, voor elke stap in dit proces ondersteund wordt door deze VMS tooling. In het vakjargon spreekt men van End-to-End, E2E, ondersteuning. Hierdoor kan elke stap worden gerapporteerd en dus gemonitord, waardoor niet alleen alles transparant wordt, maar het proces ook continu kan worden verbeterd.
De Vlaamse Overheid maakt voor (enkele) instanties of profielen al jaren gebruik van VMS tooling. Vraag is waarom de ‘consultants’ daar dan niet in worden beheerd.
Meer lezen over VMS systemen? Download het gratis onderzoeksrapport naar VMS aanbieders.
Wanneer mogen consultants nog?
De regering besliste op 5 juli op de ministerraad dat de regels rond consultancy worden aangescherpt.
Er komt in de eerste plaats een zogenoemde opportuniteitstoets. Alleen als duidelijk aangetoond kan worden dat het aangewezen of efficiënter is, mag er nog beroep gedaan worden op consultants.
De administratie moet altijd eerst nagaan of de overheid de kennis en kunde zelf in huis heeft. Bovendien moet er aan 3 voorwaarden voldaan zijn voor consultants in aanmerking komen: het moet hoofdzakelijk gaan om adviesverlening, de opdracht moet uitgevoerd worden door onafhankelijke experts en de opdracht moet beperkt zijn in de tijd.
Voor alle duidelijkheid: wij zijn het helemaal eens dat er een dergelijk beleid komt. Eindelijk! Inhuur van externen moet in alle organisaties altijd worden voorafgegaan door een interne check of de nodige expertise al niet intern aanwezig is en kan worden ingezet. Onze bedenking is wel dat dit in de praktijk ook een visie en een beleid vereist. Interne mobiliteit doe je niet zomaar en moet in alle transparantie worden opgezet.
Hopelijk is in de praktijk voor inhurende Vlaamse Overheidsbedrijven en andere betrokken partijen duidelijk waar ‘onafhankelijke experts’ op slaat. Voor ons is dit alleszins niet duidelijk. Maar dat punt hebben we hopelijk hierboven al gemaakt…
Voor alle duidelijkheid: wij zijn het helemaal eens dat er een dergelijk beleid komt. Eindelijk!
Lees ook :
