"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Vrij als een freelancer, beschermd als een werknemer? Het kan! Aflevering 1 de loonlijn

Steeds meer mensen zoeken andere manieren dan het klassiek dienstverband om zich op de arbeidsmarkt te positioneren. De voorbije jaren groeide het aantal zelfstandige Freelancers in Vlaanderen dan ook met 6% per jaar. Zelfstandige worden is echter (nog) geen evidente keuze voor iedereen. Zogenaamde “Midlancers” combineren de vrijheid van freelance met de bescherming van een werknemer. We vergelijken vrijheden en risico’s van Midlancers met die van zelfstandige Freelancers en werknemers.

Uit onderzoek in 2018 van de Universiteit Leuven blijkt dat 30% van de ondernemingen een stijging voorziet in het aantal “flexibele” werkkrachten. Uit diezelfde studie blijkt dat individuen zelf ook steeds minder het statuut van werknemer als de meest aantrekkelijke vorm beschouwen. Voor Freelancers geldt niet alleen dat bedrijven een stijging voorzien maar wordt nu al gesteld dat ze ook voor strategische functies zullen worden ingezet.

Geen wonder dat er een stijging waar te nemen viel. Uiteraard zijn freelance opdrachten in bepaalde domeinen getroffen door de huidige Coronacrisis. De impact op werknemers zal zich mogelijk nog manifesteren wanneer de maatregelen qua economische werkloosheid worden stopgezet. Het staat vast dat bedrijven, naar het einde van de crisis toe, weer nood zullen hebben aan competente kenniswerkers. De vraag is of ze in deze remonte eerder naar flexibel inzetbare talenten zullen zoeken of toch weer voor loondienst zullen kiezen.

Freelancen kan je op twee manieren doen.  Je kan zelfstandige worden, of beroep doen op een tussenpartij. Deze laatste zet de opbrengsten van jouw activiteit om in loon, zodat je het statuut van werknemer kan behouden. Hiermee combineer je vrijheid op de arbeidsmarkt met de bescherming van een werknemer. Dit noemen wij bij Securex “de Midlancer”. Securex onderzoekt deze aanpak ook in samenwerking met het ESF en de KUL.

Freelancers:

Dit zijn individuen die al dan niet via een vennootschap over een ondernemingsnummer beschikken en dus ingeschreven zijn in de kruispuntbank der ondernemingen. Zij betalen 20,5 % sociale bijdragen op hun inkomen en krijgen daarvoor een bescheiden sociale bescherming. Zij werken voor organisaties in het kader van een commerciële samenwerkingsovereenkomst onder het handelsrecht waarin onder andere een tarief en een termijn staan.

Midlancers:

Een Midlancer kan net als een freelancer op zoek gaan naar opdrachten die via een commerciële overeenkomst worden afgesloten. Hij/zij zal ook het dag- of uurtarief met de “klant” afspreken. In plaats van die overeenkomst zelf te ondertekenen zal een derde partij (een onderneming die als tussenpartij optreedt) dat in zijn plaats doen.

Die Midlancer heeft op zijn beurt een arbeidsovereenkomst met deze tussenpartij (onder het arbeidsrecht). In deze arbeidsovereenkomst zullen basis elementen uit de commerciële overeenkomst vertaald worden zoals loon en duurtijd van de samenwerking. Van dat loon zal de werknemer 13,07 % aan sociale bijdragen. Daarbovenop betaalt de werkgever nog eens 32 % “patronale sociale lasten”. In ruil voor deze aanzienlijke bijdrage aan onze sociale zekerheid ontvangen werknemers een sociale bescherming die tot de wereldtop behoort.

De loonlijn

Ter illustratie vergelijken we de “loonlijn” oftewel de berekening van totale kost tot nettoloon van de drie statuten. We vergelijken hoeveel netto je overhoudt indien de kost voor de werkgever/opdrachtgever dezelfde blijft. Let op, in deze berekening zijn geen extra legale voordelen opgenomen wat deze vergelijking eerder theoretisch maakt. Onze bedoeling is hier om de verschillen tussen de statuten aan de basis te illustreren. Als je meer wil weten over jouw concrete situatie, kijk dan zeker eens naar de dagtariefsimulator van Securex. In één van onze volgende afleveringen komen we terug op de extra legale voordelen in de drie statuten. Verder is ook belangrijk om weten dat het vakantiegeld en de eindejaarspremie van de werknemer en de midlancer in deze loonlijn verwerkt zit als een maandelijkse kost.

Fig.: Bij gelijke loonkost voor de werkgever/opdrachtgever geven de drie statuten een verschillend netto. (Geen rekening gehouden met extralegale voordelen. Verder zijn vakantiegeld en eindejaarspremie werknemer en midlancer opgenomen als maandelijks bedrag)

In deze grafiek zien we dat de statuten Midlancer en Werknemer dicht bij elkaar liggen en dat de zelfstandige het buitenbeentje is. In dit voorbeeld houdt hij/zij het meeste over maar betaalt daarvoor wel de prijs van verhoogde risico’s.

De Midlancer betaalt ook een prijs, die van de tussenpersoon, al krijgt hij daarvoor wel de mogelijkheid om zich op de arbeidsmarkt te begeven met de vrijheid van een freelancer in een kader dat risico’s beperkt houdt.

Belangrijk om hierbij te vermelden is dat hoe hoger het inkomen (of de kost die de werkgever/opdrachtgever bereid is te betalen) hoe groter de verschillen worden. Met uitzondering van die tussenpartijen die op hun service kost een plafond zetten waarboven je geen % meer betaalt maar een vaste kost.

Risico’s en vrijheden

Maar wat houden die risico’s en vrijheden nu precies in? Dat is de opzet van deze blogreeks, om klaarheid te bieden in de verschillen tussen deze statuten.

De risico’s die we in de volgende afleveringen zullen vergelijken zijn

  • Sociale bescherming (gezondheidzorg, kinderbijslag, werkloosheid, ziekte en invaliditeit en pensioen)
  • Commerciële risico’s (aansprakelijkheid en contracten)
  • Kosten (vaste kosten die voortvloeien uit het statuut)
  • Administratieve last (hoeveel extra werk vergt het statuut)

De vrijheden die we zullen vergelijken zijn

  • Persoonlijke ontwikkeling
  • Keuze van werk
  • Fiscale optimalisatie (Extra-legale voordelen)
  • Eigen impact op inkomen

*situatie voor een werknemer in de privé sector die niet onder “lage lonen” valt

De loonlijn toont ons alvast een aantal verschillen tussen Freelancers, Midlancers en Werknemers. Echter zitten de belangrijkste verschillen tussen deze statuten in de meer “zachte” sfeer. Er is geen één juist statuut, er is enkel een statuut dat beter aansluit bij jouw noden en persoonlijkheid. Een keuze maken vergt voor iedereen een afweging van cijfers, risico’s en vrijheden.

Over de auteurs:

Patrick Lootens en Philippe Vander Linde, respectievelijk Innovation Director en Innovation Partner bij Securex en beiden gepassioneerd door het eenvoudiger en transparant maken van elke vorm van tewerkstelling. Securex is de Europese dienstenpartner in “ondernemen” en “tewerkstelling”.

Registreer je om volgende aflevering te ontvangen (nextconomy)

Bereken jouw dagtarief/nettoloon MET extra legale voordelen met de dagtariefsimulator van Securex

Wil je weten of midlancen iets voor jouw is? Of eens vergelijken met jouw situatie als zelfstandig freelancer? Bezoek www.start2Freelance.be

Securex is the partner for startups and experienced self-employed people or SMEs, as well as large corporations and public institutions. Bekijk alle berichten van Securex