"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Help mijn klant is failliet, hoe geraak ik aan mijn geld?

Door de coronacrisis worden meer freelancers geconfronteerd met onbetaalde facturen omdat hun opdrachtgever het faillissement heeft aangevraagd. Johanna Waelkens, juridisch adviseur kenniscentrum van het accountants- en advieskantoor SBB vertelt de do’s en don’ts wanneer je als freelancer in zo’n situatie terechtkomt.


“Eens je opdrachtgever failliet is, kan je nog maar weinig doen”, zegt Johanna Waelkens. “Daarom is het belangrijk om op voorhand na te denken welke stappen je kan en wil ondernemen om ervoor te zorgen dat je facturen betaald worden.”


Wat kan je doen voor de start van de opdracht?

1. Voorschot vragen

Veel freelancers vragen vaak een voorschot vooraleer ze met de opdracht starten, zoals een provisie die maandelijks betaald wordt of een eenmalig vast bedrag. Na het afronden van het project ontvang je dan de resterende vergoeding.

2. Voorzien in algemene voorwaarden

Neem in je algemene voorwaarden volgende zaken op om eventueel latere geschillen te beslechten:

Termijn van betaling: bijvoorbeeld binnen de 2 weken na factuurdatum. Neem op dat je recht hebt op interest als de opdrachtgever je niet heeft betaald in die periode. Heb je dit niet opgenomen in je algemene voorwaarden, dan geldt de wettelijke termijn van 30 dagen en de wettelijke interestvoet. Deze bedraagt voor het jaar 2020 1,75%.

Rechtbank van toepassing: bepaal in je algemene voorwaarden voor welke rechtbank eventuele geschillen uitgevochten worden. Maak je het zelf gemakkelijk en kies voor een rechtbank in je buurt.

Opgelet! De opdrachtgever moet je algemene voorwaarden aanvaarden. Tussen ondernemers volstaat het om je algemene voorwaarden te vermelden op de achterzijde van je factuur, met een verwijzing ernaar op de voorzijde. Als je opdrachtgever de factuur of de algemene voorwaarden niet protesteert, dan geldt dit in principe als een aanvaarding van je algemene voorwaarden.

Lees ook: Nieuwe gunstregel voor kmo’s: grote ondernemingen moeten facturen nu binnen de 60 dagen betalen

Lees ook: Algemene voorwaarden communiceren met klanten: waar moet je op letten?

Wat kan je doen bij niet-betaling?

1. Ingebrekestelling

Een ingebrekestelling is een brief die jijzelf of je advocaat schrijft gericht aan de tegenpartij. In die brief vermeld je dat je eerder een factuur hebt gestuurd, dat de vervaldatum voor betaling is verstreken, dat je nog steeds niets hebt ontvangen, dat je graag uitbetaald wil worden, dat je ook interesten aanrekent en dat je als je nog altijd niet betaald wordt overgaat tot dagvaarding.

Het is belangrijk dat je een ingebrekestelling opstuurt. Wanneer het tot een dagvaarding komt zal de rechter je vragen of je je klant via deze weg hebt aangemaand om je uit te betalen.

Facturen worden nu eenmaal soms vergeten. Meteen naar de rechtbank stappen is verregaand. Een ingebrekestelling is dus een geheugensteun voor je opdrachtgever dat je je centen wil.

2. Bewarend beslag

Via een beslagrechter kan je op een bepaald goed van je klant bewarend beslag leggen. Bijvoorbeeld een auto of een huis. Dat betekent dat de schuldenaar, de klant die je geld moet, dat goed niet zomaar meer mag verkopen. Je hebt dan een soort onderpand en als je facturen onbetaald blijven, kan je het bewarend beslag omzetten naar een uitvoerend beslag. Dat betekent dan dat het goed openbaar verkocht zal worden.

Let op: bij een faillissement heb je als beslaglegger geen voorrang op andere schuldeisers. Ook al ben jij diegene die beslag hebt gelegd, dan nog zullen schuldeisers met een recht van voorrang (bv. hypothecaire schuldeisers, de fiscus …) eerst worden uitbetaald.

Deze procedure is omslachtig en kost geld. Bovendien kan je enkel bij een vaststaande en zekere schuldvordering op deze procedure een beroep doen. Bij betwisting van je factuur door de klant, kan je deze procedure niet aanwenden.

3. Snelle invorderingsprocedure via gerechtsdeurwaarder

Heeft je klant de factuur niet betaald en heb je ook geen protest of betwisting op je factuur van hem gekregen, dan kan je een beroep doen op de snelle procedure via gerechtsdeurwaarder of de invorderingsprocedure voor onbetwiste schuldvorderingen (IOS-procedure). Je passeert dan niet via de rechtbank, maar je stuurt de gerechtsdeurwaarder naar je klant om de schuld in te vorderen.

Na het bezoek van de deurwaarder kan je opdrachtgever nog altijd beslissen om een protest in te dienen. De factuur is dan niet meer onbetwist waardoor deze procedure niet meer kan doorgaan. Je kan dan enkel dit geschil nog uitvechten voor de rechtbank.

4. Exceptie van niet-uitvoering

Als contractpartij heb je het recht om te stoppen met je prestaties wanneer je medecontractant zijn verplichtingen onder het contract niet uitvoert. Van zodra je klant je facturen betaalt, kan je weer aan de slag gaan.

Met deze exceptie van niet-uitvoering (enac) moet je als freelancer goed oppassen, want je kan je snijden in je eigen vel. Werk je bijvoorbeeld op uurtarief en je werkt een aantal uren niet, dan kan je die achteraf ook niet factureren.

Wanneer is deze procedure wel interessant voor freelancers? Wanneer je merkt dat het slecht gaat met het bedrijf van je klant en je een faillissement vreest. Dan kan je ervoor opteren om te stoppen met het leveren van die prestaties waarvan je zeker bent dat die nooit vergoed zullen worden.

Wat kan je doen bij faillissement?

Jammer genoeg niet veel. Bij een faillissement van een onderneming wordt er een curator aangesteld. Die zorgt ervoor dat alle schuldvorderingen worden geïnd en dat de goederen die verkocht moeten worden, verkocht worden. Met dat geld gaat de curator de schuldeisers betalen.

Typisch aan een faillissement is dat er niet voldoende middelen zijn om iedere schuldeiser te vergoeden. De staat, hypothecaire schuldeisers … krijgen voorrang. Jij als freelancer staat achteraan in de rij. De kans is dus in sommige gevallen klein dat je überhaupt nog iets krijgt.

Wat kan je wel doen wanneer je een faillissement van je klant vreest? Check elke dag het Belgisch Staatsblad. Hierin worden de faillissementen gepubliceerd. Van zodra je leest dat je klant failliet is, kan je een aangifte van schuldvordering indienen bij het digitaal platform Regsol, het Centraal Register Solvabiliteit. Het indienen van een schuldvordering in RegSol is gratis. De curator zal dan in de mate van het mogelijke rekening houden met je schuldvordering bij de verdeling.

Goede huisadvocaat

De meeste procedures kan je zelf doen, maar dat valt in de praktijk niet altijd evengoed mee.

Vanaf het begin van een geschil moet je een strategie uitstippelen en nadenken hoe je de zaken gaat aanpakken, hoe je je dossier gaat opbouwen en welke brieven je op welk moment moet versturen.


“Ik merk dat freelancers die zelf een procedure opstarten, vaak de verkeerde dingen vermelden”, sluit Johanna af. “Ze tonen soms empathie voor hun opdrachtgever, waardoor ze onbedoeld hun eigen ruiten ingooien. Daarom beveel ik aan om, uiteraard afhankelijk van de hoogte van je schuldvordering, een advocaat in te schakelen.”


 

Nathanella Monsaert
Nathanëlla Monsaert is redacteur en grafisch vormgever. Met haar jarenlange ervaring werkt ze elke communicatie uit van A tot Z. Of hoe ze het liever zelf zegt: van A naar Beeld. Ze is een storyteller pur sang en gaat voor NextConomy vooral op zoek naar boeiende verhalen bij freelancers. Bekijk alle berichten van #Nathanella Monsaert