“Coronacrisis of niet: zo kan de transportsector niet overleven”

Van Breedam omschrijft zichzelf als futurist over de European Supply Chain en ‘on the side’ is hij ook Belgisch uurrecordhouder op de piste bij de masters. “Geen enkele transporteur zal zeggen dat de situatie van de logistieke sector in de volgende jaren beter zal worden. Iedereen ziet zijn marges krimpen. Iedereen ziet het alleen maar slechter worden”, zegt Alex Van Breedam. Hij neemt ons mee van de Antwerpse haven over Spanje tot bij het Amerikaanse bedrijf Amazon voor, tijdens en na de coronacrisis.

Distributiecentrum

Alex Van Breedam: “Tien jaar geleden ontvingen we met open armen een nieuw en groot distributiecentrum. Ons land had dan ook een bijzondere aantrekkingskracht op investeerders door onze centrale ligging in Europa en onze geschikte multimodale infrastructuur.  Gelijktijdig was het voor ons  een kans om mensen met verschillende opleidingsniveaus aan het werk te zetten.”

“Vandaag reageren we minder enthousiast. We verwijzen nu meteen naar ons mobiliteitsprobleem, de verminderde beschikbaarheid van werkkrachten en het milieu. Kijk bijvoorbeeld naar het distributiecentrum van Nike in Laakdal. Daar geraak je nog steeds moeilijk met het openbaar vervoer.”

“Bovendien kampt de distributie met een imagoprobleem. Vrachtwagenchauffeur is een knelpuntberoep, er starten nog maar zeer weinig mensen in dit beroep, onder meer omdat men het associeert met een weinig aantrekkelijke sector.”

Door de coronacrisis is de perceptie tegenover de logistieke sector (tijdelijk) wat verbeterd.

Corona-impact

“Door de coronacrisis is de perceptie tegenover de logistieke sector (tijdelijk) wat verbeterd. Men ziet dat die toch essentieel is.  Dat werknemers van Decathlon tijdelijk aan de slag bij Colruyt mogen, is in ons land een redelijk unieke inwisselbaarheid van werkkrachten, die zorgt voor wellicht meer werkplezier bij het personeel en het oplossen van een bezettingsprobleem bij twee organisaties. De situatie is verrijkend voor de medewerkers en de betrokken bedrijven. Een mooi voorbeeld van innovatief en snel handelen in deze crisistijd, ook van de overheid.”

“Tot voor kort dacht ik dat de logistieke en transportsector eerder beperkt zou lijden onder de crisis. Maar de vraag van de klant is fel verminderd waardoor de transportprijs daalt. En dat terwijl de marge al zo klein is. Ik vrees dat er weer een aantal transportbedrijven hun deuren gaan moeten sluiten. Maar de sector is ook veerkrachtig. De vraag is dan: gaat de sector terugkomen in haar klassieke vorm?” Is het niet tijd om na te denken over nieuwe verdienmodellen?

Gaat de sector terugkomen in haar klassieke vorm? Is het niet tijd om na te denken over nieuwe verdienmodellen?

Meer en meer lokale leveranciers

Als gevolg van de Corona crisis gaan bedrijven de ‘resilience’ of veerkracht van hun supply chains proberen te verhogen. Een te verwachten ingreep is deze waarbij voor een grondstof, onderdeel of halffabricaat niet enkel meer op Chinese of overzeese leveranciers wordt teruggevallen, maar waarbij beroep zal gedaan worden op meerdere leveranciers, waarvan minstens een lokale. Dit zal de vraag naar transport en opslag zeker beïnvloeden.

Post-corona-protocollen

“Ook in de fabriekshallen zelf moet men post-corona-protocollen opstellen. Kunnen bedrijven hun supply chain zodanig opzetten dat de social distancing wordt gegarandeerd? Ik zie dat niet zo snel gebeuren zonder verlies aan capaciteit of snelheid. Zal dit tijdelijk zijn of zijn er ingrepen die blijvend zullen zijn en dus mogelijks structureel de operaties moeilijker, duurder en trager zullen maken? Wat als we nog een tweede piek meemaken?

Bedrijven zijn nu deze heropstart aan het realiseren. Het zal snel duidelijk worden wat de nieuwe normen zullen zijn en hoe sterk de impact ervan zal zijn op de operaties.

Schaalvoordelen

“De schaalvoordelen in de logistiek zijn beperkt. Om 33 paletten te vervoeren heb je 1 vrachtwagen met 1 chauffeur nodig; voor 66 paletten zijn er 2 vrachtwagens en 2 chauffeurs vandoen. Dat is de reden dat veel investeerders liever in technologie investeren dan in logistiek, want eenzelfde innovatieve software of app kan zowel op 10 als op 1 miljoen toestellen draaien.”

Onder meer hierdoor staat de logistieke sector niet bekend voor zijn innovatiekracht. De logistiek is ondersteunend aan de industrie. De industrie stuurt de logistiek. “Mocht bijvoorbeeld de farma-industrie beslissen om gezamenlijk één magazijn uit te baten en het transport gemeenschappelijk te organiseren, dan zullen de transporteurs elkaar wel vinden en afspraken maken om dat te accommoderen. Maar beslist de transporteursector morgen dat ze samen voor de farma-industrie gaan werken, dan zal dit de farmasector wellicht niet echt aanzetten tot verandering.”

Volgens mij kunnen verladers als eigenaar van de goederen de situatie veranderen. Zij moeten bereid zijn om hun goederenstromen te consolideren met die van andere bedrijven.

Versnipperd transport

“Je zou verwachten dat de sector tijdens de economische boost van de laatste jaren, in staat zou geweest zijn om marges te vergroten. Maar dat was niet zo. Er luidt geen eensgezinde stem. De grootste vijand van de logistiek is de versnippering tussen de meer dan 9.000 transportbedrijven die ons land telt. Geen kantelpunt zoals er zich misschien nu een aandient voor de zorgsector. De vraag is: kan de transportsector onder toenemende maatschappelijke en milieudruk in zijn huidige vorm blijven verder bestaan?.”

Kan de transportsector onder toenemende maatschappelijke en milieudruk in zijn huidige vorm blijven verder bestaan?

“De looptijd van de transportcontracten neigt eerder te verkorten. De meeste contracten duren amper twee jaar, en soms nog korter. Groter verladers organiseren om de haverklap transporttenders om de transportprijzen competitief te houden. Het lijkt wel of het even makkelijk is om van onderbroek als van transporteur te veranderen. Vaak is kostprijs helaas het enige beslissingscriterium in een race to the bottom.”

Bestelwagens & het nieuwe werken in de T&L sector

In België rijdt er per 16 inwoners 1 bestelwagen rond, goed voor meer dan 800.000 camionettes. Een wereldrecord.

“In België rijdt er per 16 inwoners 1 bestelwagen rond, goed voor meer dan 800.000 camionettes. Een wereldrecord.Het gebrek aan vrachtwagenchauffeur is nijpend en structureel sinds een aantal jaren. De snelle groei van bestelwagens heeft ook hiermee te maken. Bestelwagens rijden rond zonder tachograaf, mogen 24 uur aan een stuk, de chauffeur heeft geen speciaal rijbewijs nodig en hij is goedkoop. Het is soms voordeliger om drie bestelwagens in plaats van één vrachtwagen in te zetten.”

Poolsysteem Antwerpse haven

“In 1997 heb ik het centraal automatisch dispatchingsysteem ontworpen en geïmplementeerd waarmee een belangrijke goederenbehandelaar in de Antwerpse haven nu nog altijd werkt. Het poolsysteem connecteert havenarbeiders met de havenactiviteiten. De havenarbeiders hebben vooraf hun preferentiële werkomstandigheden aangeduid, waarna het systeem de juiste mensen aan de juiste activiteiten en terminals toewijst, onder meer rekening houdende met rusttijden en andere randvoorwaarden. Het planningsysteem houdt rekening met heel wat factoren, zelfs wie met wie carpoolt.”

“Het gezamenlijk opzetten van een pool is sowieso interessant voor de deelnemende bedrijven. Dat wil niet zeggen dat ik pleit voor één pool voor de logistieke sector in België, maar wel bijvoorbeeld voor clusters van bedrijven die op eenzelfde bedrijvenpark werkkrachten delen.”

Het gezamenlijk opzetten van een pool is sowieso interessant voor de deelnemende bedrijven.

Amazon

“Het Amerikaanse e-commercebedrijf Amazon heeft vandaag meer dan 70 vliegtuigen, 20.000 trailers en meer dan 100.000 camionettes. In Amerika staat Amazon Prime zelf in voor het transport van de helft van de eigen transportstromen. Het blijft die capaciteit uitbreiden. Ook in Europa. En dat kan de logistieke sector sterk impacteren.”

“Amazon zal hierdoor, naast de grootste e-tailer, ook de grootste logistieke dienstverlener worden en dreigt daarmee de koerierdiensten zoals UPS en FedEx weg te concurreren. Immers, Amazon Prime heeft een piloot opgezet waarbij het zijn vervoerscapaciteit inzet voor vervoer aan derden. Ze hebben het oneerlijke voordeel om eigen basisvolume te hebben, waardoor ze aan derden transport aan een marginale kost kunnen aanbieden.”

Amazon is in staat om de bestaande logistieke sector uit te hollen.

“Amazon is in staat om de bestaande logistieke sector uit te hollen. Wie in Amerika een abonnement heeft op Amazon Prime mag gratis video streamen en krijgt gratis levering aan huis. Het bedrijf heeft bovendien alle gegevens van zijn klanten en weet exact wanneer je wat gaat kopen en kan bijgevolg het transport daarop afstellen. Het heeft de hele keten onder controle, van click tot deur.”

“De meeste Amerikanen vinden een dergelijke dienstverlening gemakkelijk, het is ‘convenient’. Maar de kritische consument heeft wel geen alternatieven meer.”

Wat is het alternatief? Hoe kan de sector best reageren?

“In de jaren 70 boden grote IT-bedrijven zoals IBM rekencapaciteit aan hun klanten aan. Ook toen dook een capaciteit paradox op. Sommige IT-bedrijven hadden te weinig capaciteit beschikbaar terwijl tegelijkertijd anderen hun capaciteit niet ten volle benut krijgen.”

“Toen besliste de IT-sector om met dat individuele systeem te kappen en alle capaciteit in één netwerk te consolideren.  Zo is het internet ontstaan. Wanneer je een email stuurt, maakt het voor jou niet uit of die via Amerika of Frankrijk gaat, zolang die maar toekomt. Deze principes zouden makkelijk kunnen vertaald worden naar de transportsector. Deze sector kampte tenslotte met dezelfde capaciteit paradox als destijds de IT-bedrijven: een voortdurende behoefte aan meer vrachtwagens en tegelijkertijd een lage vullingsgraad van de bestaande vrachtwagenvloot. Naar het beeld van het digitale internet, zal een fysiek internet komen, waarbij capaciteit wordt gedeeld tussen alle bedrijven-verladers, die op hun beurt hun goederenstromen moeten bundelen.”

Naar het beeld van het digitale internet, zal een fysiek internet komen, waarbij capaciteit wordt gedeeld tussen alle bedrijven-verladers, die op hun beurt hun goederenstromen moeten bundelen.

Een voorbeeld : “Stel: je bent een Belgisch bedrijf en je hebt 20 pallets in Madrid staan die je naar hier moet laten transporteren. Je vraagt je transporteur om die te gaan oppikken. Als hij met een chauffeur heen en terug naar Madrid rijdt, dan moet je al snel 8 dagen rekenen.”

“Naar 2050 toe, maar wellicht al vroeger, zal je geen chauffeur met vrachtwagen meer vinden die 8 dagen voor jou onderweg is doorheen Europa. Die chauffeur is vandaag al moeilijk te vinden gezien de gevorderde gemiddelde leeftijd van de Europese chauffeur en het ontbreken van een instroom in het beroep. Naar 2050 toe zal die capaciteit er zeker niet meer zijn. Als bedrijf maak je op dat moment deel van een community, bijvoorbeeld van bedrijven met goederenstromen tussen België en Spanje. Een aantal gecertificeerde transporteurs zullen instaan voor het transport van alle bedrijven van de community. Je zending zal tussen België en Spanje getransporteerd worden door verschillende transporteurs die capaciteit beschikbaar hebben op verschillende stukken van het traject. De goederen worden overgeslagen in magazijnen die langsheen het Europees TEN-T netwerk liggen, zodat goederenstromen geconsolideerd worden in de knooppunten van het netwerk. Net zoals voor je emails, maakt het voor jou niet uit welk traject de goederen zullen volgen, zolang ze maar op tijd en in de juiste conditie toekomen op de bestemming. In het Fysieke Internet gaat de transporteur zijn vervoerscapaciteit ter beschikking stellen van een groep bedrijven en niet meer van één bedrijf, zodat de beschikbare capaciteit veel beter op het volume kan afgestemd worden.

“En de community Spanje-België kan dan samenwerken met andere communities opzoeken om mogelijke capaciteit onevenwicht verder weg te werken. Steeds meer bedrijven zijn het  er mee eens dat dit de toekomst van de logistieke sector is.”

Meer lezen: www.vanbreedam.biz en https://www.linkedin.com/in/alexvanbreedam/