Steun aan freelancers. Niet in alle landen een vergeten groep!

Freelancers. In België zijn ze met meer dan 220.000 volgens het meest recente onderzoek van SERV en bevestigd door het UNIZO Freelancer Focus rapport van 2019. De meerderheid zijn hoogopgeleide senior profielen, die met kerntaken van een organisatie bezig zijn. En toch zijn ze de spreekwoordelijke olifant in de kamer van onze Belgische arbeidsmarkt. De corona crisis heeft dit pijnlijk duidelijk gemaakt: freelancers zijn al te vaak een vergeten groep. Is dit ook het geval in andere landen, zo vroegen we ons af? Niet overal zo blijkt.

Nederland: aanvulling tot minimum inkomen

Nederlandse freelancers die in problemen komen door de corona-crisis, kunnen geld krijgen van de overheid. De staat vult hun inkomen aan tot het sociaal minimum, dat is rond de 1500 euro voor freelancers met een gezin of 1000 voor freelancers zonder gezin.

Daarnaast kunnen ze uitstel krijgen voor het betalen van onder andere inkomsten- en omzetbelasting en een lening aanvragen bij de gemeente. Verder is er de TOGS-regeling (Tegemoetkoming Ondernemers Getroffen Sectoren): een subsidie van maximaal 4000 euro voor bedrijven die rechtstreeks worden getroffen door kabinetsmaatregelen in de strijd tegen het coronavirus. Die regeling is wel gekoppeld aan het hebben van een fysieke locatie, bijvoorbeeld een winkel of kantoorpand dat niet meer gebruikt kan worden. Daarom kunnen veel freelancers geen gebruik maken van die tegemoetkoming.

Verenigd Koninkrijk: 80% van de gemiddelde winst

De Britse overheid keert gedupeerde zelfstandig ondernemers 80% van hun gemiddelde maandelijkse winst (berekend over drie jaar), met een maximum van 2500 pond per maand. De regeling geldt momenteel maximaal drie maanden en is bedoeld voor zelfstandigen met een inkomen van maximaal 50.000 pond per jaar. Dat zijn is 95% procent van alle Britse zelfstandig professionals.

Deze regeling lijkt op de compensatie die Britse werknemers in loondienst krijgen als ze niet kunnen werken door de coronacrisis. De Britse minister van Financiën zei tijdens de persconferentie: “We behandelen zelfstandigen hetzelfde als werknemers. Wij zijn jullie zijn niet vergeten, we laten jullie niet in de steek.”

Denemarken: maximaal 3000 euro per maand

Deense zelfstandig ondernemers en freelancers krijgen compensatie voor misgelopen inkomsten tijdens de coronacrisis. Wie meer dan 30% van zijn winst verliest, kan aanspraak maken op overheidssteun.

De overheid compenseert drie maanden lang maximaal 75% van het verlies aan inkomsten. Het bedrag is maximaal 3000 euro per persoon per maand. De regeling geldt voor zzp’ers met een jaarinkomen van 15.000 tot 70.000 euro.

De Deense regeling is vergelijkbaar met die voor werknemers. Ook zij krijgen maximaal 3 maanden zo’n 75% van hun loon van de overheid als ze zonder werk zitten door de crisis.

Duitsland: extra geld, sociale zekerheid en uitstel van huur of hypotheeklasten

Duitse zzp’ers en mkb’ers met maximaal vijf medewerkers kunnen eenmalig 5.000 euro krijgen van de overheid. Daarnaast kunnen ze maximaal 9.000 euro aan subsidie krijgen om doorlopende kosten te dekken, denk bijvoorbeeld aan de huur van het bedrijfspand.

Deze regeling geldt voor ondernemers die in de problemen zijn gekomen door de pandemie en in elk geval op 31 december 2019 geen financiële moeilijkheden hadden. Ze kunnen zich tot uiterlijk 31 mei opgeven voor de staatssteun.

Daarnaast kunnen freelancers tijdelijk aanspraak maken op een werkloosheidsuitkering. Die geldt maximaal een half jaar. Daarnaast krijgen ze eventueel extra geld om hun woonlasten te betalen, zodat ze in ieder geval thuis in quarantaine kunnen blijven.

Frankrijk: maximaal 1500 per maand

Ook in Frankrijk helpt de overheid freelancers en andere zelfstandigen om in elk geval hun huis te behouden. Zij kunnen uitstel van betaling van huur en woonlasten krijgen. Wie minstens 70% minder inkomsten had in maart, kan maximaal 1500 euro staatssteun aanvragen. Deze regeling geldt voor zelfstandigen met een jaaromzet van minder dan 60.000 euro.

Er zijn ook steunfondsen per ministerie. Zo kunnen creatieve ondernemers bijvoorbeeld extra subsidie krijgen van het ministerie van Cultuur.

Verder mogen Franse freelancers uitstel van betaling aanvragen voor belastingen en sociale premies.

Spanje: 70% van het inkomen

In Spanje kondigde premier Pedro Sánchez aan dat ook zelfstandig ondernemers hun werkzaamheden tijdelijk kunnen stoppen als dat nodig is. De 3 miljoen zelfstandigen krijgen steun die vergelijkbaar is met die van werknemers, schrijft de politieke nieuwssite Politico. Volgens de Spaanse nieuwssite The Olive Press krijgen zij 70% van hun gemiddelde inkomen als staatssteun.

Dit gemiddelde inkomen wordt berekend over de afgelopen 180 dagen. Wie toen ook al zonder werk zat, krijgt 70% van het minimumloon. Deze regeling geldt een maand, maar kan verlengd worden tot de crisis voorbij is.

Italië: 600 euro voor freelancers

Ongeveer 23 procent van de Italiaanse werkenden is zelfstandige. Deze 5 miljoen Italianen krijgen flink minder steun dan gedupeerde werknemers in loondienst, schrijft The Financial Times. Terwijl medewerkers in loondienst de komende negen weken 80% van hun loon uit de staatskas krijgen, is er maar een klein potje geld voor zelfstandigen.

Freelancers kunnen in maart eenmalig 600 euro krijgen. Als ze aantonen dat ze vrij nemen om voor de kinderen te zorgen, krijgen ze een soort ouderschapsverlof. Dat is maximaal de helft van hun gemiddelde maandelijkse inkomen. Ook zij kunnen uitstel krijgen van hun belastingplicht.

Verenigde Staten: werkloosheidsuitkering, óók voor gig workers en freelancers.

Alle Amerikaanse belastingbetalers met een jaarinkomen van 75.000 dollar of minder, krijgen een cheque in de brievenbus van 1200 dollar. Zonder verdere voorwaarden. Ook zelfstandigen en freelancers. Daarnaast kunnen zelfstandig ondernemers en flexwerkers aanspraak maken op een werkloosheidsuitkering, net als werknemers.

Iedere werkende kan 600 dollar per week krijgen, schrijft The Guardian. Ze mogen maximaal vier maanden gebruik maken van deze regeling.

Gig-economy expert Steve King zegt tegen de zakelijke nieuwszender CNBC dat het een bijzondere stap is voor de overheid. Hij vindt het een flinke kanteling in de manier van denken over freelancers: “De overheid heeft de werkloosheidsuitkering losgekoppeld van loondienst. Dat is volgens mij nooit eerder gebeurd. Dit vergroot de kans dat we ook na de coronacrisis sociale zekerheden krijgen voor alle werkenden, ongeacht contractvorm.”

Hij verwacht ook dat de handhaving van de AB5-wet tegen schijnzelfstandigheid wordt opgeschort.