"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Freelancers in Belgische tech-start-ups – Omar Mohout: “Neem plaats op de rollercoaster”

In een gemiddelde Belgische tech start-up werken evenveel vaste medewerkers als freelancers, zo besluiten onderzoekers na analyse van alle beschikbare gegevens. Die freelancers, waarvan er een groot aantal vanuit het buitenland werken, bieden deze startende ondernemingen een competitief voordeel.

Er staan héél veel cijfers en grafieken in het onderzoeksrapport ‘Omvang en Dynamiek van de tewerkstelling bij Belgische tech start-ups’ van KU Leuven/HIVA en Sirris, dat eerder dit jaar verscheen. Zo lezen we dat er 1.353 tech start-ups zijn in ons land die opgericht zijn tussen 2010 en 2017. Dat zijn de jonge technologiebedrijven die ‘digitale en technologische  vernieuwingen brengen in bestaande of nieuwe markten, door  de  mogelijkheden te benutten die big data, software, web 2.0 en cloudtechnologie bieden’, zo luidt het in het rapport.

“Het woord ‘start-up’ wordt te pas en te onpas gebruikt. Als jij morgen een winkel start, ben je ook een ‘start-up’. In het kader van dit onderzoek gaat het over een bedrijf dat een digitaal product of dienst aanbiedt”, verduidelijkt Omar Mohout. Hij houdt sinds jaar en dag het start-up ecosysteem in de gaten en helpt (technologie)bedrijven opschalen en de wereld kunnen veroveren. Hij werkt als Entrepreneurship Fellow bij Sirris, maar is ook verbonden als professor aan onder meer Antwerp Management School, Universiteit Antwerpen en Solvay Business School.

“Belangrijk is ook dat dergelijke start-up opgericht wordt door één of meer freelancers”, merkt hij op. “De co-founders zijn freelancers die een gemeenschappelijke visie uitwerken, iets ontwikkelen en dat dan op de markt commercialiseren. En dat is niet zonder risico: niet alleen is er de kans dat het niet lukt, er is ook de opportuniteitskost, omdat deze freelancers gedurende een hele periode geen inkomen hebben.”

Evenwicht tussen vast en flex

Bij die 1.353 tech start-ups die ons land rijk is, werken in totaal 3.223 werknemers, zo blijkt uit de gegevens van de RSZ. Daarbij kan je de 1.443 zaakvoerders en 515 bestuurders tellen – dat zijn die freelancers die beslisten een onderneming op te starten – om te komen tot een 5.161 vaste medewerkers.

Daartegenover staan 5.100 flexibele medewerkers, waarvan er 3.300 aan de slag zijn bij een start-up die géén personeel in loondienst heeft. Om die freelancers in binnen- én buitenland op te sporen, maakten de onderzoekers gebruik van data op LinkedIn. “Dat is nog steeds het grootste platform ter wereld waarop mensen zich professioneel profileren. LinkedIn is de beste indicatie die je vandaag hebt om zicht te krijgen op het aantal freelancers dat voor een bepaalde onderneming werkt, ook al is het niet 100 procent volledig”, geeft Omar Mohout aan. Dat de freelancers die kleine opdrachten doen – een copywriter voor een halve dag, bijvoorbeeld – niet op die manier te vinden zijn, is ook helemaal niet erg, klinkt het nog. “We kijken vooral naar de structurele samenwerkingen.”

De voordelen van freelancers

Dat de helft van de medewerkers in een start-up freelancers zijn, is voor Omar Mohout geen risico, maar net een groot voordeel voor deze beginnende ondernemingen. Zo brengt iemand die de andere vier dagen van de werkweek elders aan de slag is, die vijfde dag heel wat kennis en ervaring mee die de startende onderneming vooruit helpt.

Dat de helft van de medewerkers in een start-up freelancers zijn is net een groot voordeel voor deze beginnende ondernemingen.

Bovendien is een freelancer niet ‘binair’, zoals de expert het zegt. “Een werknemer werkt voor jou, of niet, maar een freelancer die naar een ander project gaat, kan in een overgangsperiode nog support geven. Je hebt dus net méér zekerheid en continuïteit dan in het geval van een werknemer die binnen de twee weken helemaal kan verdwijnen.”

Flexibele samenwerkingsvormen maken het ook mogelijk om beroep te doen op internationaal (ICT-)talent. Uit het onderzoek blijkt dat de Belgische start-ups 2.963  buitenlandse medewerkers hebben. Die globale dimensie biedt een competitief voordeel: “Die start-up die met freelancers werkt, kan de beste programmeur of marketeer aantrekken waar ook ter wereld die zich bevindt. Een onderneming die personeel aanwerft, kan alleen maar binnen een beperkte straal rond het bedrijf iemand zoeken. De kans is extreem klein dat het beste talent voor de job net in de regio woont.”

Aan boord van de rollercoaster

Wat ook niet uitzonderlijk is, is dat een freelancer aan boord komt, bijvoorbeeld als vennoot. Dat is niet onlogisch: vaak heeft die man of vrouw een belangrijk aandeel in het succes van de startende onderneming. “Het is ook belangrijk om als start-up vrij snel te beslissen met welke freelancers je wil vooruitgaan, want talent wordt overal gegeerd. In die zin ben je in concurrentie met andere klanten van diezelfde freelancer. Het risico is dat een freelancer uit meerdere projecten kan kiezen, is reëel.”

Omar Mohout bekijkt het ook vanuit het standpunt van de ICT-freelancer. Die heeft twee strategische opties, zegt hij. Enerzijds kan hij of zij bij de grote ondernemingen aan de slag blijven, en zijn quasi zekere inkomsten behouden en optimaliseren. “Anderzijds kan zo’n freelancer er ook voor kiezen om voor een lager bedrag te gaan werken, waardoor start-ups die ‘cash poor’ zijn de kans hebben van hun skills en ervaring gebruik te maken. Voor de freelancer houdt dat de mogelijkheid tot een ‘uplift’ in: als het lukt met de start-up kan hij een deel van de koek vragen bijvoorbeeld in sweat equity.”

“Mijn persoonlijke kijk is dat dat je eigenlijk af en toe je prijs moet verlagen om de kans aan te grijpen om effectief plaats te nemen op de rollercoaster. Bovendien: freelancers die mee aan de wieg stonden van een succesvolle start-up, plukken daar nu de vruchten van. Zij bieden hun diensten aan een veel hogere prijs aan dan hadden ze gewoon freelancer gebleven zonder mee te bouwen aan het succes van het bedrijf.”

Meer lezen?

Het rapport kan je hier vinden; lees zeker ook het interview met Stefaan Arryn, VP People bij Silverfin, een Tech Start-up.

Freelance journalist. Doet van horen, zien en schrijven over o.a. HR en de arbeidsmarkt. Bekijk alle berichten van Timothy Vermeir