"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Nieuwe wetgeving zet gig-economy in Californië op zijn kop. Uber chauffeurs worden weer werknemer.

De Senaat van de Amerikaanse staat Californië heeft een wetsvoorstel aangenomen om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. De strikte ABC test maakt het een stuk lastiger freelancers in te zetten. De meningen van de freelancers zelf zijn verdeeld. Zelfstandig artsen, filmmakers en franchisenemers komen in opstand, terwijl Uber- en Lyft-chauffeurs de nieuwe wet juist toejuichen. De wet legt een bom onder het verdienmodel van die twee taxi-app’s. In Californië dan.

De Senaat van Californië heeft ingestemd met een wetsvoorstel (AB 5) die definitie van ‘zelfstanding ondernemer’ fors veranderen. Iedere zelfstandig ondernemer voortaan moeten voldoen aan de strikte ABC-test. De wet moet nu nog worden besproken in het Huis van Afgevaardigden van de staat, maar de kans is groot dat de wet ook daar wordt aangenomen.

Honderden zelfstandig ondernemers protesteren tegen deze ingrijpende nieuwe wet. Ze vinden de ABC-methode ouderwets en vrezen dat zo’n 2 miljoen freelancers hun werk niet meer kunnen doen als het voorstel wordt aangenomen.

Tegelijkertijd zijn er (veelal laagbetaalde) zelfstandigen die juist vóór het wetsvoorstel pleiten. Om precies te zijn: honderden taxichauffeurs die rijden voor apps als Uber en Lyft, schrijft The Verge. Deze taxichauffeurs willen dolgraag hogere lonen, uitbetaling bij ziekte en andere voordelen die werknemers wel hebben. Zij hopen dat het wetsvoorstel Uber en Lyft dwingt om hen in dienst te nemen.

ABC-test

Hoe zit het met de ABC-test? Het Hooggerechtshof van Californië kwam begin 2018 met de ABC-methode om te bepalen of iemand wel of niet als zelfstandige ingehuurd kan worden. Lees meer. Vrij vertaald komt het erop neer dat iemand als zelfstandige ingehuurd mag worden als hij:

  1. Zelf mag bepalen hoe en wanneer hij zijn werk uitvoert
  2. ‘Niet-regulier’ werk doet. Hij mag dus niet hetzelfde werk doen dat werknemers in loondienst bij hetzelfde bedrijf ook doen.
  3. Een eigen bedrijf heeft en dezelfde soort werkzaamheden ook voor andere opdrachtgevers uitvoert.

Freelancers moeten aan alle drie de voorwaarden voldoen. Zo niet, dan is er sprake van schijnzelfstandigheid.

Dynamex-zaak

Het Hooggerechtshof paste deze zaak voor het eerst toe in de zaak rondom transportbedrijf Dynamex. Dit bedrijf ontsloeg zijn chauffeurs en liet ze vervolgens werken als freelancer. Aan de hand van de ABC-methode concludeerde de rechter dat hier sprake was van schijnzelfstandigheid.

Deze methode werd vervolgens ook gebruikt in andere rechtszaken en als het voorstel deze maand wordt aangenomen, wordt de ABC-test officieel onderdeel van het arbeidsrecht.

Uber- en Lyft-chauffeurs zijn er blij mee, maar veel andere freelancers in Californië juist niet. Artsen, advocaten, filmmakers, consultants en franchisenemers protesteren tegen de wet. Zij hebben zich verenigd in de I’m Independent Coalition, een initiatief van de lokale Kamer van Koophandel. Ze vinden de ABC-test een ouderwetse methode.

Robuust, modern arbeidsrecht

Op deze website leggen ze uit waarom wetgevers tegen het voorstel moeten stemmen. Volgens hen is er overduidelijk sprake van schijnzelfstandigheid bij Dynamex, maar daar willen zij niet onder lijden. Ze betogen dat ze zelf hebben gekozen voor het ondernemerschap en pleiten voor onderzoek naar een robuust, modern arbeidsrecht.

Ook platformen als Uber en Lyft lobbyen tegen het wetsvoorstel, want de AB 5 wet heeft grote gevolgen voor hun businessmodel.

Californië is de bakermat van de traditionele freelance-economy (film industrie) én van tech platformen die de nieuwe aanjagers zijn van gig-economy, zoals Uber.

Impact van het wetsvoorstel

Vakbonden staan juist achter wetsvoorstel AB 5. Volgens hen ontlopen werkgevers nu via schijnzelfstandigheidsconstructies bestaande regels omtrent minimumloon en sociale zekerheid.

Iedere staat in Amerika heeft zijn eigen arbeidsrechtelijke en fiscale regels omtrent zelfstandigheid. Als het wetsvoorstel wordt aangenomen in Californië, heeft dat niet direct gevolgen heeft voor ondernemers in de rest van Amerika of bijvoorbeeld de activiteiten van Uber in België. Maar met meer dan 2 miljoen freelancers, en de thuisstaat van online platformen als Uber en Lyft, is deze zaak in Californië wel impactvol. En mogelijk een inspiratiebron voor overheden elders die de groei van de gig-economy willen indammen.

 

Lees ook: Zo wapen je je tegen schijnzelfstandigheid”, serie artikelen van Ellen Pensaert (Furbo) over criteria (schijn)zelfstandigheid in België.

Redactie / Rédaction / Editors NextConomy Bekijk alle berichten van NextConomy