"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Een vakbond voor freelancers? “Het is iets waar we goed over moeten nadenken”

Wie vertegenwoordigt de freelancers wanneer ze tegenover de onderneming – hun opdrachtgever – staan? Nu uitzendkrachten hun stem mogen laten horen bij de volgende sociale verkiezingen, is het een vraag die we graag voorleggen aan Erwin De Deyn, voorzitter van BBTK, de bediendencentrale van het ABVV.

Op 13 maart besliste de Kamercommissie Sociale Zaken dat ook uitzendkrachten, als ze voldoen aan een aantal voorwaarden, hun stem zullen mogen uitbrengen bij de sociale verkiezingen in 2020. Dat zou werknemersvertegenwoordigers ervan moeten overtuigen om ook voor hun noden aandacht te hebben, denkt Erwin De Deyn. “De interimairs kunnen deelnemen aan de verkiezingen in hun categorieën – hetzij bedienden, hetzij arbeiders – en de kandidaten zullen moeten aantonen dat zij die groep ook zo goed mogelijk willen beschermen, dat zij ervoor zullen zorgen dat hun tewerkstelling op een correcte maner wordt ingevuld. Dit kan voor de vakbonden een aanleiding zijn om nog meer aandacht te besteden aan de groep van interims dan nu al het geval is.”

Geen kader voor freelancers

En wat met die andere groep flexibel inzetbare medewerkers, de freelancers? Erwin De Deyn benadrukt de verschillen met de uitzendkrachten. Terwijl het kader voor uitzendwerk duidelijk is – zo geldt voor hen dezelfde loon- en arbeidsvoorwaarden als voor de vaste medewerkers – is dat voor de freelancers helemaal niet het geval. “Wij hebben soms wel wat vragen – zeker in bepaalde bedrijven en sectoren – of alle freelancers wel degelijk zelfstandigen zijn, dan wel schijnzelfstandigen die eigenlijk het wenknemersstatuut zouden moeten hebben. Ik weet dat freelancers daar ook hun eigen visie op hebben en niet noodzakelijk het werknemersstatuut willen aannemen, maar in een aantal situaties zit je toch wel in een grijze zone.”

Het bestaan van die grijze zone wil niet zeggen dat Erwin De Deyn ervoor gewonnen is om een derde statuut tussen zelfstandige en werknemer te creëren. “Wij zijn daar niet echt voor te vinden, want uiteindelijk kom je in een situatie waar de opdrachtgever aan cherry picking kan doen. We vrezen dat de bescherming dat het werknemersstatuut biedt onderuit gehaald zou worden. Waarom opteren de freelancers die op een bestendige manier verbonden zijn met één opdrachtgever niet voor een werknemersstatuut? En de freelancers die bestendig met verschillende opdrachtgevers te maken hebben, zijn natuurlijk echte zelfstandigen. Wij blijven sterk houden aan die klassieke opdeling.”

Individuele en collectieve dienstverlening

Blijft de vraag of de groep van freelancers geen nood hebben aan vertegenwoordiging, misschien nog meer dan de uitzendkrachten, net omdat ze werken zónder regelgevend kader.

Bij BBTK zijn ze er nog niet uit of dit een rol is die zij kunnen opnemen, geeft Erwin De Deyn aan. In elk geval is het iets waar ze op dit moment niet klaar voor zijn, want de individuele en collectieve dienstverlening voor freelancers vereist andere expertise dan de klassieke dienstverlening in het kader van een arbeidsrelatie gebaseerd op een arbeidsovereenkomst. En collectief? “Dan gaat het bijvoorbeeld over het onderhandelen van een collectief kader waarbinnen de freelancer in een welbepaalde (sub)sector of binnen een bedrijf kan tewerkgesteld worden. Die zouden de freelancers wat meer zekerheid kunnen bieden op vlak van de verbintenis die ze hebben met hun opdrachtgever.”

“Het is iets waar we goed over moeten nadenken”, vervolgt hij. “Je kan niet zomaar zeggen dat het een belangrijke groep is en dat je er dus maar meteen aan gaat beginnen. Dit is de interne discussie die we aan het voeren zijn. Op het einde van dit jaar hebben we een congres van BBTK waar dit op de agenda staat en we misschien stappen zullen zetten en de nodige voorzieningen uitbouwen binnen onze structuur om daar werk van te maken.”

Of freelancers niet eerder door Unizo vertegenwoordigd zouden moeten worden, gooien we Erwin De Deyn nog snel voor de voeten. “Tja, natuurlijk zijn freelancers zelfstandigen, en dus eigenlijk zijn zij vertegenwoordigd door de zelfstandigenorganisaties. Maar je weet natuurlijk ook dat die niet alleen de zelfstandigen vertegenwoordigen, maar ook meer en meer de kmo’s…”

Freelance journalist. Doet van horen, zien en schrijven over o.a. HR en de arbeidsmarkt. Bekijk alle berichten van Timothy Vermeir