"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Denis Pennel: “Diversiteit is het sleutelwoord voor de arbeidsmarkt van morgen”

Denis Pennel is managing director van het World Employment Confederation, de wereldwijde werkgeversorganisatie voor HR-dienstenleveranciers – zeg maar de internationale koepel boven Federgon. Daarnaast is hij auteur, spreker, moderator… als het maar over werk gaat. “Werk is mijn werk”, zegt hij. “Eigenlijk ben ik een ‘slasher’, en zo ben ik zelf een voorbeeld van de evolutie die plaatsvindt in de wereld van het werk.”

Werk ‘op maat’

Iedereen op hetzelfde moment aan het werk in een groot gebouw met uniforme arbeidsvoorwaarden: dat was de meest efficiënte manier om de massaproductie van weleer te organiseren. Maar vandaag, zo zegt Pennel, is de economie helemaal anders: het draait minder om grote hoeveelheden van gestandaardiseerde producten of diensten, maar om producten en diensten ‘op maat’ werk. “We zijn een ‘on demand economy’ waar de consument beslist wat hij wil en de onderneming pas daarna dat produceert en zich daarnaar organiseert”, zegt Pennel. “Ondernemingen die vandaag nog georganiseerd zijn zoals in de 20ste eeuw… bonne chance met je overleving. Het arbeidsmodel dat de 19de en 20ste eeuw heeft gedomineerd, is niet langer het meest geschikte.”

Daarnaast is er ook een andere verwachting bij individuen, vervolgt de expert. We zijn vandaag beter opgeleid dan ooit en leven in een maatschappij die meer is toegespitst op het individu met consumenten die onmiddellijk én gepersonaliseerd bediend willen worden.  Die verwachtingen zetten zich verder naar hoe wij naar werk kijken.

 

We leven in interessante tijden, want die transitie is nú, toch?

Denis Pennel: “Inderdaad. We zijn al sterk geëvolueerd in die transitie, overigens. Wie me vandaag aanspreekt over de toekomst van het werk, antwoord ik steeds dat die toekomst er al is. Kijk naar de manier waarop de arbeidsmarkt is georganiseerd vandaag, dan zie je dat dat niets te maken heeft met die van het begin van de 20ste eeuw. Er zijn geen gestandaardiseerde arbeidsvoorwaarden meer, er is een diversificatie van de vormen van tewerkstelling. In de ontwikkelde landen is slechts een derde van de contracten van onbepaalde duur er een voor een voltijds tewerkstelling met vaste uurregeling: dus zelfs als je zo’n contract van onbepaalde duur hebt, wil dat niet zeggen dat je werkt zoals je ouders of grootouders. Je werkt meer wanneer je zelf wil, thuis of op kantoor. En dan hebben we het nog niet over de andere contractvormen die een werknemer kan hebben, zoals contracten van bepaalde duur, interim en dergelijke meer. En daarnaast  – daar zit de echte revolutie! – is er de stijging van het aantal mensen die ervoor kiezen om als zelfstandige te werken.”

 

En neemt werk ook een andere maatschappelijke plek in?

Denis Pennel: “Ja, inderdaad. Er zijn drie dimensies verbonden met werk. Een eerste is instrumenteel: je moet je boterham verdienen. Een tweede is de sociale dimensie: ik kom in contact met andere mensen, ik creëer een sociaal netwerk… Dat is belangrijk, maar je kan die doelstellingen ook op een andere manier bereiken, bijvoorbeeld via sociale media.”

“Een derde dimensie die steeds maar belangrijker wordt, is de dimensie van de verwezenlijking: ik ontwikkel me, ben gelukkig in mijn werk, doe dingen die me interesseren, doe dingen voor de maatschappij… De notie van zingeving geeft waarde aan werk. Die laatste dimensie is vandaag belangrijker dan de eerste.”

 

Wordt in de toekomst iedereen freelancer?

Denis Pennel: “Europees gezien zitten we aan ongeveer 14 procent van de actieve bevolking die als freelancer werkt. Ik ben ervan overtuigd dat dat aantal zal toenemen, maar ik geloof niet dat iederéén freelancer zal worden. Er zijn mensen die dat niet willen, en er zijn nog steeds functies waarvoor dat niet de meest geschikte vorm is. De werknemer verdwijnt dus niet, al zal het aantal verminderen en zal de werknemer zelf flexibeler worden, zelfstandiger.”

“De verhouding tussen freelancers en werknemers hangt ook af van de vraag hoe het werknemersstatuut zal evolueren en flexibiliteit zal toelaten. Vandaag spreken we over intrapreneurship: de mindset om initiatief te nemen binnen de onderneming, om creatief en innovatief te zijn. Hoe stimuleer je werknemers om een beetje ‘zelfstandige’ te zijn in hun activiteiten als werknemer.”

“De arbeidsmarkt van morgen wordt gekenmerkt door een erg grote diversiteit. Er is een grote diversiteit binnen de groep van individuen die werken, maar ook een grote diversiteit aan arbeidsvormen, aan noden en verwachtingen tegenover werk. Diversiteit is het sleutelwoord voor de arbeidsmarkt van morgen.”

Denis Pennel: “Wie me vandaag aanspreekt over de toekomst van het werk, antwoord ik steeds dat die toekomst er al is.” (foto door fotograaf David Plas)

 

Wat is, in die complexe toekomst, de rol van arbeidsbemiddelaars die vertegenwoordigd zijn door de World Employment Confederation?

Denis Pennel: “In het verleden deden veel van onze bedrijven alleen maar uitzendarbeid, maar hun aanbod aan HR-diensten is alleen maar uitgebreid. Hun aanbod zal verder blijven evolueren.”

“Anderzijds denk ik ook dat de toekomst van werk gelijkenissen zal hebben met het verleden. Er zijn meer en meer freelancers, en die zullen nood hebben aan een tussenliggende structuur die hen begeleidt in het beheer van hun loopbaan. Als ik zeg dat de toekomst misschien wel op het verleden zal trekken, dan denk ik aan de middeleeuwse gilden. Dat zijn intermediaire structuren die een beetje een mengeling waren van vakbond en werkgeversvereniging: ze werden gevormd door de werkers zelf en zochten werk voor hun leden en verdedigden de belangen van hun leden, maar ze zorgden ook deels voor een vorm van sociale bescherming of pensioenen. Ik denk dat we in de toekomst zulke tussenliggende structuren zullen hebben.”

“De online platformen van vandaag kunnen zo’n rol opnemen als ze meer diensten ontwikkelen, maar ook de uitzendkantoren zullen daar een rol spelen, natuurlijk. Ik geloof zeker niet dat intermediairs zullen verdwijnen, omdat er individuen beroep zullen willen doen op onafhankelijke organisaties om hen te begeleiden gedurende hun loopbaan. Een van hun rollen zal zijn om de complexiteit te vereenvoudigen.”

Freelance journalist. Doet van horen, zien en schrijven over o.a. HR en de arbeidsmarkt. Bekijk alle berichten van Timothy Vermeir